70 φορές το 7

Πόσο αδύναμος ή δυνατός είμαι δεν γνωρίζω
Ενα τίποτα ή κάτι ;
Κάτι μεγάλο ή κάτι μικρό ;
Κάτι με αξία ή κάτι χωρίς αξία ;
Κάτι που μόνο μέσα από μια Ορθόδοξη ζωή μπορεί να έχει αξία ή κάτι που η Ορθόδοξη ζωή το ολοκληρώνει σαν ύπαρξη και το απογειώνει ;
Ολα έχουν απαντηθεί "θεολογικά" ,υπάρχουν πλήθος συγγραμάτων και κείμενα αγίων ανθρώπων και Πατέρων που απαντούν.
Η προσωπική όμως διαπίστωση μέσα μου με τρομάζει
Θέλω αλλά δεν αρκεί
Το ξέρω αλλά δεν αρκεί
Προσπαθώ αλλά δεν αρκεί
Τίποτα δεν αρκεί σε αυτή την μάχη
Μετανοώ σημαίνει αλλάζω νου .Σημαίνει αναγνωρίζω ότι αυτό που κάνω δεν είναι σωστό και αποφασίζω να ΜΗΝ ΤΟ ΞΑΝΑΚΑΝΩ
Ετσι συνειδητοποιώ πως ΔΕΝ μετανοώ , ΔΕΝ αναγνωρίζω ότι αυτό που κάνω δεν είναι σωστό και ΔΕΝ αποφασίζω να μην τον ξανακάνω
Απλά η "μετάνοιά μου" αυτό το "είδος μετανοίας" που διαθέτω είναι ένα περίεργο είδος μετανοίας
Είναι πιο πολύ "ανακοίνωση" αμαρτιών στον πνευματικό μου όπου γνωρίζω όμως πως αυτές τις αμαρτίες τις αγαπώ , τις έχω ανάγκη , είναι μέρος της ύπαρξής μου ,του εαυτού μου , της φύσεώς μου της πεπτοκώτας που ίσως μέσα μου ακόμα να μην έχω πεισθεί πως αυτά που καταδικάζω στον εαυτό μου ως "σκάρτα" είναι όντως "σκάρτα" και δεν είναι φυσιολογικές ανάγκες όπως η τροφή και το νερό
Ανακοίνωση αμαρτιών χωρίς δύναμη μη επαναλήψεων τους
Aνακοίνωση αμαρτίας , και μέσα μου υπάρχει η πραγματική προσωπική μου αλήθεια
Aμάρτησα αλλά δεν θεωρώ ότι είναι κακό , δεν νιώθω ότι έκανα κακό στη ψυχή μου , θεωρώ πως πιο κακό μου κάνει ψυχολογικά η καταπίεση της φύσης μου και η καταδυνάστευση της εώς την πλήρη "εξόντωσή" της
Κι αν η "εξόντωση" των "πτώσεων" σημαίνει "νίκη" θέλει ως αντίποδα μια ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΜΕΝΗ πνευματική κατάρτιση και ζωή για να μπορέσει να αντισταθμίσει την απουσία της φθαρτής ηδονής με την πνευματική ηδονή ,που δεν μπορεί να συγκριθεί με καμμία ανθρώπινη χαρά
Εχω ένα δρόμο μέχρι εκεί
Μεγάλο δρόμο , που μπορεί - πιθανόν- να μην τον διασχίσω ποτέ
Και αν δεν φτάσω ποτέ στην "αγιότητα" μέχρι το τέλος της ζωής μου θα ζω με αυτού του είδους τις εξομολογήσεις
Εξομολογήσεις - Δηλώσεις
Δηλώσεις - Παρουσιάσεις
Εκθεση ιδεών
Εκθεση πράξεων
Και αφού παρουσιάζω τις πράξεις μου μετά θα μπορώ να κοινωνήσω τα Αχραντα μυστήρια
Θεέ μου δως μου "Μετάνοια"
Δως μου "φώτιση" να καταλάβω τα "γιατί" σου , και τα "πως"
Χωρίς τα "γιατί" δεν έχουν νόημα στη καρδιά μου οι "δηλώσεις"
Αυτό κακό αυτό καλό , θεσπισμένα από ανθρώπους , σε άλλες εποχές , σε άλλες καταστάσεις , σε άλλες κοινωνικές δομές από την σημερινή
Δεν μου αρκεί για να σωθώ
Θέλω το "Γιατί"
Γιατί αυτό κακό
Γιατί αυτό καλό
Το "κακό" καλό σε μένα , και το καλό κι αυτό καλό
Κι από τα τόσα τα καλά , ποιό να διαλέξω και ποιό να ξεχωρίσω
Νόμοι ανθρώπινοι και νόμοι Θεού , μα η καρδιά νόμους δεν θέλει
Η καρδιά Θέλει να θέλει
Κι αυτό που θέλει να γνωρίζει το γιατί
Γιατί το θέλει , και γιατί πρέπει ή δεν πρέπει να το θέλει
Μετανοώ σημαίνει "αλλάζω τρόπο ζωής
Και πλησιάζω ο ανόητος , ο άμυαλος , προς την εξομολόγηση και την θεία κοινωνία δίνοντας σε μένα την λανθασμένη εντύπωση πως η θεία κοινωνία αποτελεί "βράβευση" επειδή κατάφερα για 10 - 20 - 30 - 40 μέρες να μην φάω κρέας
Και μένω στην σάρκα των βοειδών και χοίρων , των πουλιών και των ψαριών , και θεωρώ αυτή τη σάρκα "αμαρτωλή" προς βρώση , και κουβαλώ πάνω μου την άλλη , την δική μου , αυτή που δεν θα την φάει ποτέ άνθρωπος , αλλά την προσφέρω για τροφή στην αμαρτία
Και με τρώει η αμαρτία
Είτε με την παρουσία της , είτε με την απουσία της
Με την παρουσία της φθείρει και πνεύμα
Με την απουσία της πολεμά και πνεύμα
Κι εγώ στη μέση , με μια ελπίδα , μόνο μια , στην Αγάπη Του
Πουθενά αλλού
ΜΟΝΟ στην Αγάπη Του
Αλλά το τραγικό της υπόθεσης είναι πως αν χαθώ θα φταίνε τα δικά μου χέρια
Και τα δικά μου χέρια είναι σαν του μωρού , που μόλις αντιλαμβάνεται το κόσμο γύρω του και όλα θέλει να τα γευτεί , να τα πιάσει , να τα διαλύσει να δει τι έχει μέσα αυτή η μπαλίτσα η πολύχρωμη που κάνει γκλιν γκλον και άλλους αστείους θορύβους
Θα εξομολογηθώ και θα πάω για ακόμα μια φορά με την κρυφή φοβία μέσα μου πως ότι πω θα ξανασυμβεί
70 φορές το 7
και πάλι λίγες είναι ....

Leia Mais…

ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Πριν αρχίσει ο αόρατος πόλεμος ο εχθρός (διάβολος) κάνει τις κατάλληλες κατάλληλες προπαρασκευές οι οποίες και θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την έκβαση της πνευματικής/σωματικής μάχης. Βασικός στόχος του διαβόλου είναι ο άνθρωπος σιγά-σιγά να αρχίσει να πιστεύει περισσότερο στον εαυτό του παρά στον ΘΕΟ. Η προπαρασκευή συνοψίζεται στην ακόλουθη θεωρία.
"Κάνε τον άνθρωπο να πιστεύει ότι είναι ΘΕΟΣ, δίδαξέ του να αγαπά μονάχα τον εαυτό του, μέχρι λατρείας, και θα ξεχάσει το κάθε τι για τον ΑΛΗΘΙΝΟ ΘΕΟ στους ουρανούς. ΕΓΩΛΑΤΡΕΙΑ! Αυτό είναι το σχέδιο και δουλεύει θαυμάσια..."
Οταν ο άνθρωπος θεωρεί τον εαυτό του ΘΕΟ τότε πλέον δεν μπορεί να ξεχωρίσει το καλό από το κακό. Δεν υπάρχει κάποιο κριτήριο. Το μόνο κριτήριο του είναι πως οτιδήποτε τον βλάπτει είναι κακό και οτιδήποτε τον ωφελεί είναι καλό. Αυτή η θεωρία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην σύγκρουση μεταξύ των εγωπαθών ανθρώπων.
Το ακόλουθο κείμενο μπορεί να γίνει κατανοητό μόνο από αυτούς που δεν έχουν πέσει στην παραπάνω παγίδα και προέρχεται από τον έργο "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ" του π. Κλεόπα Ηλίε (Λόγος 15ος).
"Πριν αρχίσω με ολίγα λόγια σας λέγω ένα παράδειγμα: Εχετε ιδή, όταν κάποτε πάρει φωτιά ένα σπίτι ή μια θημωνιά από χόρτο ή άχυρο; Εάν συμβεί να έχει κάποιος πρόχειρα εκεί ένα λέβητα νερό, μπορεί εύκολα να σβήσει την φωτιά, πριν αυτή εξαπλωθεί. Εαν όμως επεκταθεί χρειαζεται πολύς κόπος και πολύ νερό για να κατασταλεί. Μαλιστα μερικές φορές είναι αδύνατον να αναχαιτισθεί η δυναμη και ορμή της φωτιάς. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την αμαρτία σε εμάς: Οταν δεν αγρυπνούμε στον κατάλληλο καιρό και δεν επικαλούμεθα το ΘΕΟ με την καρδιά μας, τότε η αμαρτία φυτρώνει στο νού μας, αυξάνεται, όπως το δέντρο και μας πολεμά με δύναμη για να μας οδηγήσει στην απώλεια (ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΟΣ).
Η αμαρτία (παραλογισμός) είναι ένας πονηρός διάβολος, λέγει ο Αγιος Εφραιμ ο Συρος, ο οποίος ΜΑΣ ΥΠΟΚΛΕΠΤΕΙ ΣΤΑΔΙΑΚΩΣ, ΕΩΣ ΟΤΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣ ΜΑΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΙΣΕΙ. Στην συνέχεια θα σας δείξω ποιες είναι οι βαθμίδες της αμαρτίας αρχίζοντας από την πρώτη:
1. Η πρώτη βαθμιδα της αμαρτίας είναι, όταν κάποιος κάνει το καλό όχι με καλό σκοπό και για τη δόξα του ΘΕΟΥ. Αυτο μας το δηλωνει ο θειος πατηρ Ιωάννης ο Δαμασκηνός όταν λέγει: <<το καλό δεν είναι καλό, όταν δεν γίνεται με καλόν τρόπο>>, ενω ο Αγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγει ότι <<ο ΘΕΟΣ σε όλα τα έργα μας εξετάζει των σκοπό των>>.
2. Δευτερη βαθμίδα αμαρτίας είναι όταν κάποιος δεν εργάζεται τέλεια το αγαθό. Ενα παράδειγμα: Κάποιος προσεύχεται στο ΘΕΟ, όχι με το νου και την καρδιά αλλά μόνο με το στόμα και τα χείλη, διότι ΑΦΗΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΖΕΤΑΙ Ο ΝΟΥΣ ΣΤΑ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΦΘΑΡΤΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Επίσης, όταν κάποιος νηστεύει από φαγητά και ποτά, αλλά όχι και από τις αμαρτίες των αισθήσεων, του νου και της καρδιάς.
3. Η τρίτη βαθμίδα της αμαρτίας είναι Η ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΟΥ που πλησιάζει αθόρυβα με εμπαθείς διαθέσεις. Ιδού ένα παράδειγμα: Μια σκέψη γυναικείου προσώπου ή χρημάτων ή κενοδοξίας ή οργής τα οποία προσβάλουν την καθαρότητα της μνήμης.
4. Τέταρτη βαθμίδα της αμαρτίας είναι ο συνδιασμός, δηλ. Η ΨΥΧΗ ΜΑΣ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΟΝΗΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ.
5. Πέμπτη βαθμίδα είναι η ΝΟΕΡΑ ΜΑΧΗ με τους κακούς λογισμούς, από την οποία εξαρτώνται και οι άλλοι βαθμοί της αμαρτίας. Η ΨΥΧΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΡΧΙΖΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΕΙ (εδώ παίζει ρόλο το προπαρασκευαστικό στάδιο. Εαν ο άνθρωπος δεν πιστεύει στο ΘΕΟ παραδίδεται χωρίς αντίσταση στην αμαρτία, εφόσον θεωρεί ότι είναι καλό για τον εαυτό του. Δεν ξέρει όμως ότι έτσι αρχίζει το ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ του από την αμαρτία). Αυτός που έχει επίγνωση του αόρατου πολέμου προσπαθεί με τους καλούς λογισμούς και προπαντώς με την νοερά προσευχή να αντισταθεί.
6. Η έκτη βαθμίδα της αμαρτίας είναι η συγκατάθεση που δεν αρκείται πλέον στην συνομιλία με τον λογισμό, αλλά λόγω φιλαυτίας και εμπάθειας, ενδίδει σε αυτόν και ο άνθρωπος τον δέχεται πλέον στον νου του για να τον πράξει.
7. Η έβδομη βαθμίδα είναι η με το νου αμαρτία, όπως μας λέγει ο Θειος Μάξιμος: << ΟΤΑΝ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΥΓΚΑΤΑΤΕΘΕΙ ΝΟΕΡΑ ΝΑ ΔΕΧΘΗ ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΣΚΕΨΗ, ΠΙΕΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟ ΝΑ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙ ΑΥΤΗΝ ΣΤΟΝ ΝΟΥ ΤΟΥ ΤΟΣΟ ΔΥΝΑΤΑ, ΩΣΑΝ ΝΑ ΤΗΝ ΕΙΧΕ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ>>. Οταν φθάσει ο άνθρωπος σε αυτήν την κατάσταση, τότε Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΦΑΝΤΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΑΤΕΙ ΣΧΕΔΟΝ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ, ΚΑΙ ΒΑΔΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ.
8. Η όγδοη βαθμίδα της αμαρτίας είναι η επιτέλεσης της με το έργο. Οταν κάποιος δεν αγωνισθεί, το κατά δύναμη στις προηγούμενες φάσεις της αμαρτίας και επιτρέψει σε αυτή να τον αιχμαλωτίσει νοερά, ΤΟΤΕ ΟΔΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΑΘΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΨΥΧΗ ΤΕ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙ. Αυτό συμβαίνει με όλες τις αμαρτίες (παραλογισμοί) που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους (γαστριμαργία, φονος, μέθη, πορνεία, κλοπή και άλλων...)
9. Η εννάτη βαθμίδα είναι Η ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ.
10. Η δεκάτη βαθμίδα είναι Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΘΟΥΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ. Η ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΑ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΝΑ ΑΜΑΡΤΑΝΕΙ ΕΙΤΕ ΤΟ ΘΕΛΕΙ ΕΙΤΕ ΔΕΝ ΤΟ ΘΕΛΕΙ. Διότι εφόσον είναι αιχμάλωτος της αμαρτίας και της συνήθειας στο κακό, συγχρόνως είναι και δούλος του διαβόλου ο οποίος είναι ο ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥΤΟΥ (ΥΛΗΣ).
11.Η ενδεκάτη βαθμίδα της αμαρτίας είναι Η ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ, η οποία είναι και η χειρότερη από όλες, διότι οδηγεί τον άνθρωπο στον παρόντα και αιώνιο θάνατο. Οταν ο διάβολος υποδουλώσει τον άνθρωπο με την αμαρτία μέχρι του βαθμού της συνήθειας, τότε του λέγει στο αυτί: "ΒΛΕΠΕΙΣ ΟΤΙ ΣΥΝΗΘΗΣΕΣ ΠΛΕΟΝ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΛΥΤΡΩΘΕΙΣ, ΔΙΟΤΙ ΘΕΛΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΜΗ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΣ. ΟΠΟΤΕ ΜΗ ΣΚΕΠΤΕΣΑΙ ΝΑ ΜΕΤΑΝΟΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙΣ ΣΤΟ ΘΕΟ, ΔΙΟΤΙ ΑΠΟ ΕΔΩ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙΣ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΓΑΠΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ Η' ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΟΥ ΗΛΙΚΙΑ 'Η ΕΠΙ ΤΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ". Συνεπώς συμβουλεύει τον άνθρωπο να αμαρτάνει (ΠΑΡΑΛΟΓΙΖΕΤΑΙ) πάντοτε λέγοντάς του: "ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΑΛΛΙΩΣ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΟΛΑ ΤΑ ΕΧΑΣΕΣ, ΓΙ' ΑΥΤΟ ΟΣΟ ΒΡΙΣΚΕΣΑΙ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΑΥΤΗ, ΚΥΤΤΑΞΕ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΣΥΝΗΘΙΣΕΣ".
12. Η δωδεκάτη βαθμίδα της αμαρτίας είναι Η ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ. Οσο ο άνθρωπος έχει χρήματα και μπορεί να παραλογίζεται όλο και κάτι καινούργιο θα μηχανεύεται για να περνά την ώρα του μέχρι να πεθάνει. Ο άνθρωπος στην πραγματικότητα ΑΥΤΟΚΤΟΝΕΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ και ξεπέφτει στο επίπεδο του άλογου ζώου. Υπάρχουν όμως και αυτοί που είναι εξαρτημένοι και δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τα πάθη τους και εφόσον δεν πιστεύουν σε μεταθάνατο ζωή, πάνω στην απελπισία τους εφόσον δεν βρίσκουν νόημα στην ζωή τους, ΑΥΤΟΚΤΟΝΟΥΝ. Αυτή είναι η τραγική κατάληξη ενός όντος το οποίο το τυραννάει μια συνείδηση παραλογισμένη".
-Τελος αποσπάσματος από το έργο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ-
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΟ άνθρωπος εξαιτίας της ΑΝΙΑΣ που τον ταλαιπωρεί, προσπαθεί να βρει τρόπους μέσα από την ύλη για να περνά την ώρα του. Δυστυχώς όμως δεν καταλαβαίνει ότι ΕΧΕΙ ΠΕΣΕΙ ΣΕ ΦΑΥΛΟ ΚΥΚΛΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ΠΟΤΕ. Αυτός ο φαύλος κύκλος συντηρείται με τα χρήματα του θύματος ο οποίος στην προσπάθεια να βρει διέξοδο στο υπαρξιακό πρόβλημά του αγοράζει ότι του δίνουνε ακόμα και οταν δεν το χρειάζεται...φτάνει δηλαδή ακόμα και στον ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ. Οταν ο άνθρωπος παραλογίζεται στην ουσία ΑΥΤΟΑΝΑΙΡΕΙ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΤΟΥ. Τα πάντα στον κόσμο ακολουθούν ΤΟΝ ΛΟΓΟ. ΟΠΟΙΟΣ ΔΕΝ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΑΡΑΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΩΣ ΟΝ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΗΜΕΡΟΝΗΝΙΑ ΛΗΞΗΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ.
ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΟΡΑΤΟ ΠΟΛΕΜΟ
Για την αντιμετώπιση των κακών λογισμών οι οποίοι οδηγούν στην διάπραξη του παραλογισμού της αμαρτίας, χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα πνευματικά όπλα:
1. Απαθές μίσος για την αμαρτία και τους δαίμονες (σφόδρα αγάπη προς τον ΘΕΟΝ) + Ταπείνωση Επίπεδο δράσης: πνευματικόΠαρενέργειες: ψυχολογική πίεση, κατάθλιψη
2. Αναυσία (αναισθησία στην σαρκική ηδονή) + Εγκράτεια Επίπεδο δράσης: πνευματικό, σωματικό Παρενέργειες: ιδρώτας, σωματική κούραση

Ο αμυντικός πυρήνας είναι το ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΣ κατά των δαιμόνων. Αυτό το μίσος υποστηρίζεται από την ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ αναγνωρίζοντας έτσι την μικρότητάς μας στον πόλεμο των δαιμόνων και ζητάμε την βοήθεια του Χριστού για να αντέξουμε. Χωρίς ταπείνωση η ήττα μας είναι βέβαιη. Η Αναυσία και η Εγκράτεια επεμβαίνουν όταν χαθεί στιγμιαία το ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΣ εξαιτίας της πίεσης των δαιμόνων δίνοντας στην ψυχή τον χρόνο που χρειάζεται έτσι ώστε το ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΣ να ενεργοποιηθεί ξανά.
Το απαθές μίσος λειτουργεί σαν ένα είδος κερκόπορτας. Μερικές φορές εξαιτίας της μάχης με τους δαίμονες η πόρτα μένει ανοικτή (έχουμε εξασθένηση του ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΥΣ λόγω σωματικής και ψυχικής κούρασης). Οπότε οι δαίμονες εισβάλουν με στόχο την προσβολή της ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ. Το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ψυχής χρησιμοποιεί την Αναυσία και την Εγκράτεια για να συγκρατήσουν την ορμή των δαιμόνων. Μερικές φορές μάλιστα είναι δυνατόν μόνη η ΑΝΑΥΣΙΑ να μπορεί να συγκρατήσει τους δαίμονες ακόμη και όταν το ΛΟΓΙΚΟ είναι εκτός μάχης. Αν τελικά το ον βλακωδώς υποκύψει στις φιλήδονες υποσχέσεις των δαιμόνων τοτε οι δαίμονες διαλύουν την ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ και στην θέση της χτίζουν τον ΕΓΩΙΣΜΟ. Ο ΕΓΩΙΣΜΟΣ σκοτίζει το ΛΟΓΙΚΟ και μόλις γίνει αυτό τότε υποκύπτει και το ΘΥΜΙΚΟ μέρος της ψυχής στους παραλογισμούς των δαιμόνων. Η πτώση είναι γεγονός.

ΑΝΑΛΥΣΗ
Το βιολογικό μας σώμα έχει τον δικό του βιολογικό κύκλο. Συνήθως δεν το αφήνουμε να ολοκληρώσει τον βιολογικό του κύκλο κυρίως λόγω των φιλήδονων σαρκικών τάσεων μας. Οπότε με τον παραλογισμό μας συντελούμε αυτό που λέμε βιασμό του σώματός μας.
π.χ. Ενώ δεν είναι η ώρα για φαγητό παρόλα αυτά εφόσον νιώθουμε λιγάκι πεινασμένοι , τρώμε νωρίτερα. Διαταράσουμε δηλαδή την λειτουργία του σώματος.
Υπάρχουν στιγμές όπου η οντότητά μας (σώμα και ψυχή) χρειάζεται λίγη χαλάρωση και ξεκούραση. Αυτή ακριβώς είναι η στιγμή όπου:
1. Tο σώμα μας συνηθίζει την χαλαρότητα.
2. Aυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην ψυχή η οποία επίσης χαλαρώνει. Η υπερβολική χαλάρωση όμως οδηγεί στην λήθη και έτσι ξεχνιέται το Απαθές μίσος κατά των δαιμόνων.
3. Οι δαίμονες αρπάζουν την ευκαιρία εφόσον δεν υπάρχει η βασική ασπίδα προστασίας της ψυχής και αρχίζουν την επίθεσή τους με πρώτο στόχο την εξαφάνιση της αρετής της ταπείνωσης από το θύμα τους. Στόχος είναι η ανάπτυξη του Εγωισμού στο θύμα.
4. Αρχίζουν λοιπόν τον βομβαρδισμό του θύματος με παράλογες σκέψεις χρησιμοποιώντας πάντα τους ερεθισμούς του σώματος (το οποίο χαλαρώνει) ή τις διάφορες διεφθαρμένες εξωτερικές επιδράσεις (π.χ η τηλεόραση βρίθει από προβολή σαρκικών ακολασιών και παραλογισμών).
5. Το θύμα αρχίζει να νιώθει την αφόρητη πίεση των διεφθαρμένων παραλογισμών των δαιμόνων. Η χαλαρότητα και οι ηδονικές εκρίσεις του σώματος δεσμεύουν το ΘΥΜΙΚΟ μέρος της ψυχής σε σημείο που αρχίζει πλέον να επηρρεάζεται σοβαρά το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ψυχής. Το ΕΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟ μέρος της ψυχής παύει να επιζητεί την ΘΕΩΣΗ αλλά την παράλογη ηδονική ευχαρίστηση.
6. Η ΑΝΑΥΣΙΑ και η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ είναι βοηθητικά του ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΥΣ. Από μόνα τους δεν μπορούν να σώσουν την κατάσταση. Πρέπει όμως να χρησιμοποιηθούν την κατάλληλη στιγμή έτσι ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στο ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ψυχής να ανασυνταχθεί και να ενεργοποιήσει το ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΣ το οποίο κατασυντρίβει τους δαίμονες πριν αυτοί προλάβουν να διαλύσουν την ταπείνωση. Από την στιγμή που το θύμα δέχεται να πράξει τους παραλογισμούς στην καρδιά του, τότε πλέον χάνεται η ταπείνωση και επικρατεί το ΕΓΩ του θύματος.
8. Το ΕΓΩ=ΠΑΡΑΛΟΓΟ αντικαθιστά τον ΛΟΓΟ. Το Αγιον Πνεύμα εγκαταλείπει το θύμα. Δεν έχει θέση πλέον σε μια ψυχή που δέχεται να διαπράξει βρωμερά και παράλογα.
9. Από την στιγμή που θα χαθεί και η Ταπείνωση τότε τα πάντα καταρρέουν αμέσως. Το θύμα υποκύπτει στον παραλογισμό ορισμένων δευτερολέπτων έντονης ηδονής και μετά ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΕΤΑΙ από τους δαίμονες. Είναι αυτό το συναίσθημα της μοναξιάς που θα νιώσει ο άνθρωπος όταν θα βρεθεί στην κόλαση. Το συναίσθημα της εγκατάλλειψης, της απελπισίας και του φόβου.

ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΙ ΠΡΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ
1. ΛΟΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΨΥΧΗΣ + ΑΝΑΥΣΙΑ
Σε περίπτωση στιγμιαίας απώλειας του ΑΠΑΘΟΥΣ ΜΙΣΟΥΣ κατά των δαιμόνων, το αμέσως επόμενο όπλο είναι η χρήση της αναυσίας η οποία σε συνδιασμό με το λογικό θα θέσει και πάλι σε επαγρύπνηση το ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΣ (ΘΥΜΙΚΟ μέρος ψυχής).
Η αναυσία καταπολεμά κυρίως τα άτοπα σκιρτήματα της σάρκας καθώς και τα ηδονιστικά συμπτώματα της σάρκας. Αυτά τα συμπτώματα χρησιμοποιούνται από τους δαίμονες για να πλήξουν καίρια το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ψυχής. Μέσα από την στιγμιαία ευφορία που νιώθει ο άνθρωπος, οι δαίμονες προσπαθούν να παγιώσουν μια ψευδή κατάσταση στην συνείδηση (ΛΟΓΙΚΟ) του ανθρώπου. Δηλαδή είναι σαν να του λένε ότι "κοίτα όπως βλέπεις δεν έχεις ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΣ εναντίον μας αφού πλέον σου αρέσει αυτή η ευφορία της σαρκικής ηδονής, πάψε λοιπόν να αντιστέκεσε και απόλαυσε την ηδονή". Η όλη κατάσταση και κάτω από την πίεση της ηδονής μπορεί να οδηγήσει σε ΣΚΟΤΙΣΜΟ του ΛΟΓΙΚΟΥ. Αυτό σημαίνει ότι οι δαίμονες μπορούν να πλήξουν την ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ. Οταν ο παράλογος άνθρωπος επιδιώκει την κτηνώδη ικανοποίηση των σαρκικών ενστίκτων του τότε δεν διαφέρει σε τίποτα από ένα κοινό θηρίο της ζούγκλας. Απώλεια της ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ σημαίνει κυριαρχία του ΚΤΗΝΩΔΟΥΣ ΕΓΩ άρα η ψυχή θα ακολουθήσει το ΠΑΡΑΛΟΓΟ με συνέπεια τον ξεπεσμό της.
Η ΑΝΑΥΣΙΑ σταματάει έγκαιρα την πλάνη. Αναδιοργανώνει το ΛΟΓΙΚΟ το οποίο με την βοήθεια του ΑΠΑΘΕΣ ΜΙΣΟΥΣ θέτει τα πράγματα στην σωστή τους βάση.
Η ΑΝΑΥΣΙΑ λειτουργεί στο ΘΥΜΙΚΟ χώρο της ψυχής και έχει άμεση σχέση με αυτό που ονομάζουμε καρδιακή νοερά προσευχή. Η ΑΝΑΥΣΙΑ ενισχύεται από την καρδιακή νοερά προσευχή η οποία όταν εκτελείτε σωστά ανεβάζει την πνευματική ηδονή σε τέτοια επίπεδα σε σημείο όπου η σαρκική ηδονή να εξαλείφεται τελείως. Η πνευματική ηδονή είναι συνεχής και δεν τελειώνει ποτέ. Αυτός που βιώνει την πνευματική ηδονή δεν έχει ανάγκη από την σαρκική. Οι διάφορες παράλογες σαρκικές ακολασίες όχι μόνο δεν τον ενοχλούν αλλά του προξενούν και γέλιο εξαιτίας της παράλογης φύσης αυτών. Η πνευματική ηδονή χαρίζεται απλόχερα από τον Χριστό χωρίς αντάλαγμα. Το μόνο που ζητά ο Χριστός είναι να δεχτούμε ότι η ζωή μας εξαρτάται μόνο από Αυτόν. Ετσι αποκτούμε ψυχική ηρεμία και γαλήνη και οι παράλογοι σαρκικοί παραλογισμοί υποχωρούν. Αντίθετα η σαρκική ηδονή κρατάει λίγο και μας ανταμοίβει με τον βιασμό του σώματός μας και την εξασθένησή του. Αυτό που κυριαρχεί μετά το πέρας της σαρκικής ηδονής είναι η εξάντληση και ένα αίσθημα αηδίας (αυτό το νιώθουν όσοι έχουν νιώσει την πνευματική ηδονή και συναισθάνονται την έκπτωσή τους).
Αν κάποιος εργαστεί πολύ στην νοερά προσευχή τότε παρατηρήτε το εξής περίεργο. Ακόμα και αν το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ψυχής δώσει εντολή για την διάπραξη της αμαρτίας, τότε το ΘΥΜΙΚΟ μέσω της αναυσίας αντιδρά και αντιστέκεται. Αυτό σημαίνει ότι ο πόλεμος δεν χάθηκε αφού υπάρχουν δυνάμεις (η χάρη του ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ!!!) οι οποίες αντιστέκονται ακόμα και όταν το ΛΟΓΙΚΟ είναι υποχείριο των δαιμόνων !!!!. Αν όμως το ΛΟΓΙΚΟ συνεχίσει συνειδητά να διαπράτει στο νου τις αμαρτίες που ορίζουν οι δαίμονες μέσω του ΕΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΥ τότε η σάρκα θα αντιδράσει προκαλώντας σαρκική ηδονή και ευχαρίστηση στο δύστυχο ον. Πλέον έχουμε αχρήστευση της ΑΝΑΥΣΙΑΣ και τελικά το ΘΥΜΙΚΟ υποκύπτει και πλέον επιθυμεί την σαρκική ηδονή. Το ΑΓΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑ εκδιώκεται εκ της ψυχής και εκεί εγκαθείσταντε τα βρωμερά πάθη της πορνείας, φιλαργυρίας, γαστριμαργίας κλπ. Το ον θα πρέπει πάλι να ξεκινήσει από το μηδέν για να ανεβεί στα ανώτερα πνευματικά επίπεδα. Οποιος επιθυμεί να προσπαθήσει πάλι θα πρέπει να ακολουθήσει το μυστήριο της ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.
2. ΛΟΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΨΥΧΗΣ + ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ
Ενας άλλος πολύ συνηθισμένος τρόπος επίθεσης των δαιμόνων είναι οι διάφορες παράλογες απαιτήσεις που θέλουν να επιβάλλουν στην ψυχή μας. Κατά κύριο λόγο εκμεταλλεύονται την ΡΑΘΥΜΙΑ (βαρεμάρα) μας. Ορισμένα παραδείγματα αφορούν περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι κάνουν πράξεις μόνο και μόνο γιατί εκείνη την στιγμή βαριούνται και δεν ξέρουν πως να περάσουν την ώρα τους. Ορισμένοι, τρώνε ενώ δεν πεινάνε, άλλοι ακούνε μουσική για να περάσει η ώρα και άλλοι πάλι αποβλακώνονται στην τηλεόραση. Ολοι αυτοί οι άνθρωποi τροφοδοτούν το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ψυχής με καταστάσεις οι οποίες οδηγούν στον ΠΛΗΡΗ ΣΚΟΤΕΙΣΜΟ ΤΟΥ. Ο σκοτεισμός του ΛΟΓΙΚΟΥ επιφέρει την απώλεια της ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ αφού πλέον οι επιθυμίες των ανθρώπων κατά κύριο λόγο είναι παράλογες. Οπότε οι άνθρωποι είναι έρμαια των δαιμόνων. Δυστυχώς οι άνθρωποι αντί να επικαλούντε τον Χριστό όταν βαριούνται, προτιμάνε τις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα. Δεν ξέρουν όμως ότι αυτά θα τους οδηγήσουν σε μεγαλύτερες και πιο παράλογες καταστάσεις. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι να κάνουν ότι θέλουν αλλά τελικά είναι υπόδουλοι στα ΠΑΘΗ τους.
Η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ λοιπόν παίζει το πολύ σημαντικό ρόλο στο να διατηρεί καθαρό το ΛΟΓΙΚΟ. Πριν κάνεις κάτι ρώτα τον εαυτό σου. ΓΙΑΤΙ να το κάνω αυτό; Εχει νόημα; Αν ναι τότε κάντο αν όχι ΤΟΤΕ ΑΡΝΗΣΟΥ. Αν πάσχεις από βαρεμάρα τότε να ξεπερνάς την βαρεμάρα σου με την επίκληση του "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με (βόηθα με)." ή ασχολήσουμε με κάτι το οποίο σου προσφέρει την χαρά της δημιουργίας. Μη σπαταλάς το χρόνο σου άσκοπα.
ΓΝΩΜΙΚΑ
"Εαν νικήσεις τους εχθρούς σου είσαι δυνατός. Αν νικήσεις τον εαυτό σου είσαι ΠΑΝΙΣΧΥΡΟΣ "- ΛΑΟ ΤΣΕ -
"Το αμάρτημα είναι αρρώστεια, ασκήμια και αδυναμία " - ΠΛΑΤΩΝ -
"Πρόσεχε, είσαι προικισμένος με εξουσία να άρχεις όλων των κτισμάτων. Διατί προσπαθείς να γίνεσαι δούλος των παθών; Διατί απορρίπτεις το αξίωμα που σου έδωσε ο Δημιουργός; Δεν νομίζεις ότι γίνεσαι περίγελως εις τα άλλα κτίσματα, όταν από άρχων γίνεσαι δέσμιος των παθών σου;" - ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ -
"Στην εσωτερική ζωή δεν υπάρχει στάση. Εαν δεν προχωρήσουμε πέφτουμε. Πρέπει να αποφεύγουμε την πτώση από τα ίδια μας τα αμαρτήματα. Υστερα από κάθε πτώση η μετάνοια μας εξασθενεί."-ΜΙΧΑΗΛ ΕΡΗΜΙΤΗΣ->
"Πριν από κάθε πτώση είχα την αίσθηση ότι είχα πετύχει. Το αίτιο της πτώσεως: Ο ΕΓΩΙΣΜΟΣ."-DAY8th-
"Το πρόβλημα του θανάτου δεν λύνεται με τον ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ μας μέσα στην ύλη. Το πρόβλημα λύνεται μόνο με την ΕΦΑΡΜΟΓΗ του ΛΟΓΟΥ. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Οσο και να έψαξα δεν βρήκα άλλο δρόμο. Η εφαρμογή του ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΛΟΓΟΥ σου δίνει την αίσθηση ότι γίνεσε ΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ"-DAY8th-
- 20 Ιουλίου, 2001 -

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ
Οφείλουμε να νεκρώσουμε τα πάθη τα οποία δεν μπορούν να αιτιολογηθούν. Κάτι το οποίο δεν δικαιολογεί τον λόγο ύπαρξης του δεν δύναται και να υπάρχει. Οταν όλες οι πράξεις μας είναι χωρίς αιτία και σκοπό αλλά μόνο για την ικανοποίηση των ζωικών ενστίκτων μας τότε αναμφίβολα αυτός ο παραλογισμός περνάει στην ψυχή μας, το λογικό μέρος της οποίας εγκρίνει τον παραλογισμό. Οταν η ψυχή είναι παράλογη τότε είναι και ανύπαρκτη. Οι ηδονές των ζωικών ενστίκτων υπάρχουν για να επιτυγχάνεται η επιβίωση της ψυχοσωματικής μας οντότητας. Δηλαδή, εφόσον ζούμε σε αυτόν τον φθαρτό κόσμο, θα πρέπει το σαρκικό σώμα να επιβιώσει έτσι ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στην ψυχή για να μπορέσει να ασκηθεί επιτυχώς στο έργο της εφαρμογής του Λόγου και της βίωσης της κατάστασης ΤΟΥ ΝΑ ΥΠΑΡΧΩ (ΟΝ).
Αν η ικανοποίηση αυτών των σαρκικών ενστίκτων δεν συνοδεύεται και από το αιτιολογικό αποτέλεσμα τότε δυστυχώς όλη η ύπαρξη μας κινείται στον χώρο του παραλόγου άρα της ανυπαρξίας. Η φθαρτή σωματική μας οντότητα ρέπει προς τον χώρο του ΜΗ ΟΝ, δηλαδή της ανυπαρξίας. Η ψυχική μας οντότητα είναι βέβαια και αυτή φθαρτή εφόσον είναι κτιστή αλλά ρέπει από την φύση της προς στο ΟΝ γιατί είναι πνοή ΘΕΟΥ. Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα. Νιώθει μέσα του τις δυνάμεις του ΜΗ ΟΝ να προσπαθούν να επιβάλλουν τον παραλογισμό στην ΨΥΧΗ. Η πίεση που ασκείτε στο θυμικό μέρος της ψυχής είναι αφόρητη γι' αυτό θα πρέπει το λογικό μέρος της ψυχής να βρίσκει τρόπους για να αποβάλλει αυτή την πίεση. Οταν μια παράλογη σκέψη γίνεται αποδεκτή από την ψυχή αυτό σημαίνει ότι έχει αιτιολογηθεί ο λόγος ύπαρξης της παράλογης σκέψης. Αυτή η αιτιολογία αποτελεί ΠΛΑΝΗ στην οποία πέφτει το λογικό μέρος της ψυχής το οποίο δέχεται να ικανοποίησει επιθυμίες του ΜΗ ΟΝ για την επίτευξη ΜΗ ΟΝ. Η τέλεια παγίδα η οποία οδηγεί μετά το θάνατο αυτομάτος την ψυχή στο ΜΗ ΟΝ (ανυπαρξία). Οσο ο άνθρωπος είναι εν ζωή μπορεί να πετύχει την ΟΝ κατάσταση. Ας θυμηθούμε την περίπτωση του ληστή στον σταυρό δίπλα στον Χριστό. Ο Σωτήρ μας Ιησούς Χριστός υπόσχεται στον συσταυρωθέντα με Αυτόν αλλά μετανοήσαντα ληστή, τον παράδεισο, στον οποίο και του είπε: "Αμήν λέγω σοι, σήμερον έση μετ' εμού εν τω παραδείσω" (Λουκ. 23,43). Αυτό μας δείχνει ότι Ο ΘΕΟΣ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΠΟΥ ΜΕΤΑΝΟΕΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΩΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ, ΕΑΝ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΝ ΜΕ ΟΛΗ ΤΟΥ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ.
Μόνο όταν το λογικό μέρος της ψυχής έχει επίγνωση του τι πραγματικά συμβαίνει μέσα στην ψυχοσωματική οντότητα, τότε είναι δυνατή η απομόνωση του παράλογου σαρκικού φρονήματος και η επικράτηση της ΑΡΕΤΗΣ που οδηγεί στο ΟΝ, δηλαδή στην ύπαρξη. Οταν κάποιος γνωρίζει την ΑΛΗΘΕΙΑ δεν είναι δύνατον να ΠΑΡΑΛΟΓΙΖΕΤΑΙ. Εφαρμόζει την Λογική και αυτή τον οδηγεί στην ΑΡΕΤΗ και στην πραγματική κατάσταση του να υπάρχει. Αυτή η κατάσταση δεν περιορίζεται σε αυτό το χωροχρονικό κόσμο που ζούμε αλλά επεκτείνεται και στην μεταθάνατο κατάσταση διότι εφόσον υπάρχεις σαν ΟΝΤΟΤΗΤΑ τότε δεν νοείται ο περιορισμός σου σε αυτό τον κόσμο ο οποίος κινείται συνεχως προς το ΜΗ ΟΝ - ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ. Ο θάνατος και η διάλυση είναι εκείνο το φαινόμενο όπου τα φθαρτά άψυχα στοιχεία αυτού του κόσμου παραδίδονται στο ΜΗ ΟΝ.
Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα, και εκφράζεται μέσα από από την ψυχική και σωματική ζωή που βιώνει.
Η σαρκική ζωή είναι μάταιη. Ζούμε σε ένα φαύλο κύκλο όπου οι σαρκικές πράξεις μας (λογικές ή παράλογες) συντηρούν ένα σώμα (σάρκα) το οποίο είναι καταδικασμένο στην διάλυση του από τον θάνατο. Οι παράλογες πράξεις εκτός του ότι επιταχύνουν την διάλυση του σώματος, δηλητηριάζουν και την ψυχή αφού το λογικό μέρος αυτής δέχεται να διαπράξει παράλογες ενέργειες. Αρα η ψυχή αποκτά χαρακτηριστικά του παράλογου σαρκικού φρονήματος, δηλαδή υποβιβάζεται στο ΜΗ ΟΝ.
Η ψυχική-πνευματική ζωή ΕΙΝΑΙ η προσπάθεια ΤΟΥ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙΣ (ΟΝ). Η ψυχοσωματική οντότητα που λέγεται άνθρωπος μπορεί να σπάσει αυτό τον σαρκικό φαύλο κύκλο μόνο με την ψυχική-πνευματική ζωή. Αυτός ο φαύλος κύκλος αποκτά νόημα μόνο όταν στόχος της οντότητας μας είναι το ΟΝ. Η ψυχή εκ φύσεως ΥΠΑΡΧΕΙ και προς τα εκεί κινείται δηλαδή προς το ΟΝ. Οταν λοιπόν μπει σε ένα χωροχρονικό κατασκεύασμα όπως είναι ο κόσμος μας όπου τα πάντα κινούνται προς το ΜΗ ΟΝ, τότε η ψυχή με την ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ οφείλει να αναβαθμίσει την σωματική μας οντότητα. Αυτή η εφαρμογή της απόλυτης λογικής στο πνευματικό επίπεδο έχει επίδραση και στις πράξεις της σωματικής ζωής μας. Δηλαδή ένα ον το οποίο εφαρμόζει την ΛΟΓΙΚΗ στην πνευματική ζωή δεν δύνατε να κάνει και παράλογες πράξεις. Ετσι ο φαύλος κύκλος της σαρκικής ζωής αποκτάει νόημα, αφού γίνεται το "Λίαν καλόν παιδευτήριον της ψυχής" στην εφαρμογή του ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΛΟΓΟΥ. Ο φαύλος κύκλος σταματά με τον θάνατο και η ψυχοσωματική μας οντότητα ανάλογα με την προοδό της, θα κινηθεί προς το ΟΝ (παράδεισος) ή το ΜΗ ΟΝ (κόλαση).
Ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε εφόσον κινείται προς τον ΜΗ ΟΝ, είναι στην απόλυτη πραγματικότητα ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΣ. Το μόνο που υπάρχει είναι η ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ μας οντότητα.
Ενα πράγμα υπάρχει εφόσον έχει κάποια αιτία ύπαρξης. Π.χ. μαθαίνουμε ότι υπάρχει στον κόσμο η ήπειρος Αυστραλία. Για έναν άνθρωπο όμως ο οποίος ζει στην Θεσσαλονίκη και ο οποίος δεν επιθυμεί να πάει στην Αυστραλία, τότε η Αυστραλία για αυτόν δεν έχει λόγο ύπαρξης. Αρα είναι κάτι το ανύπαρκτο. Τα πάντα στον κόσμο μας υπάρχουν εφόσον έχουν λόγο ύπαρξης.
Στην απόλυτη πραγματικότητα η ψυχοσωματική οντότητα που λέγεται άνθρωπος είναι εγκλωβισμένη σε αυτό το ανύπαρκτο χωροχρονικό κατασκεύασμα του κόσμου μας το οποίο αποκτάει ΥΠΑΡΞΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ λόγω της φύσεως της ψυχής η οποία ανήκει στο ΟΝ. Οι ενέργειες της ψυχής υπακούν στην ΑΠΟΛΥΤΗ ΛΟΓΙΚΗ (ΟΝ). Εφόσον λοιπόν η ψυχή συνδέεται με αυτό το χωροχρονικό κατασκεύασμα μέσω του σώματος άρα η ψυχή προσδίδει σε αυτό τον παράλογο ανύπαρκτο κόσμο μια «αίσθηση» ΥΠΑΡΞΗΣ αυτού. Η ισχύς της εφαρμογής του ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΛΟΓΟΥ είναι εκπληκτική εφόσον μπορεί κάτι το οποίο είναι ανύπαρκτο να το κάνει να φαίνεται ως υπαρκτό και μας θυμίζει ότι ο ΘΕΟΣ μας δημιούργησε από το ΜΗ ΟΝ. Χωρίς τον ΘΕΟ είμαστε ένα τίποτα το οποίο κινείται προς το ΜΗ ΟΝ.
Το σώμα μας εφόσον ζει σε αυτό τον ανύπαρκτο κόσμο έχει τάσεις να κινείται προς το ΜΗ ΟΝ. Ο θάνατος είναι εκείνο το φαινόμενο όπου όλα τα φθαρτά μέρη της οντότητας μας καταλήγουν στο ΜΗ ΟΝ, εφόσον εκεί ανήκουν.
Η ψυχή από την φύση της ως πνοή Θεού κινείται προς το ΟΝ και την εφαρμογή της απόλυτης λογικής. Οπως ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο από το ΜΗ ΟΝ, έτσι και η ψυχή του ανθρώπου ως πνοή Θεού μπορεί να αναβαθμίσει το σώμα από σαρκικό σε ψυχικό-πνευματικό-άφθαρτο σώμα. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ (ΟΝ). Η ψυχή είναι αδύνατον να διαχωριστεί από το σώμα, διότι ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα. Ετσι στην επόμενη ζωή ο άνθρωπος ανάλογα με την πρόοδο του θα μεταβεί σε ένα άλλο περιβάλλον και ανάλογα θα πρέπει να έχει και το κατάλληλο σώμα για να μπορέσει η ψυχοσωματική οντότητα μας να υπάρχει.
Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα και υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ σώματος και ψυχής. Δηλαδή το ένα επηρρεάζει το άλλο. Στην παρούσα ζωή το λογικό μέρος της ψυχής μας θλίβεται διότι πρέπει τις περισσότερες φορές να διαπράττει το ΜΗ ΟΝ. Δηλαδή, όταν το σαρκίο μας διψάει τότε η ψυχή θα πρέπει να διαπράξει την παράλογη πράξη να συντηρήσει (ξεδιψάσει) ένα σώμα το οποίο είναι καταδικασμένο να διαλυθεί από τον θάνατο. Πρόκειται για μια μάταιη προσπάθεια να συντηρεί κάτι το οποίο δεν δύναται να υπάρχει.
Ο άνθρωπος που έχει επίγνωση της ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ γνωρίζει ότι αυτή η κατάσταση που βιώνει είναι ΠΑΡΑΛΟΓΗ άρα ανύπαρκτη. Είναι ένας φαύλος κύκλος στον οποίον έχει περιέλθει. Το μόνο λογικό και υπαρκτό είναι η ΨΥΧΗ. Μόνο η ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ του ΛΟΓΟΥ από την ΨΥΧΗ είναι δυνατόν να δώσει στον σώμα μας χαρακτηριστικά του ΟΝ και να μας επαναφέρει στην προπτωτική κατάσταση.
Το λογικό μέρος της ψυχής λοιπόν δέχεται να διαπράξει ΜΗ ΟΝ (την συντήρηση του σαρκίου μας) για την επίτευξη όμως του ΟΝ. Δηλαδή την διατήρηση της ύπαρξης της ζωής. Η ψυχή υπακούει στους κανόνες που την εκφράζουν. Δηλαδή της ύπαρξης και της διατήρησης της ζωής. Ενώ γνωρίζει ότι το σαρκίο φθείρεται εντούτοις η ΨΥΧΗ συνεχίζει να εφαρμόζει την Λογική και να προσπαθεί να το συντηρήσει. Το λογικό μέρος της ψυχής πάντοτε προσπαθεί για την διατήρηση της ύπαρξης. Τι ποιο ΛΟΓΙΚΟ αφου η ίδια η ΨΥΧΗ κινείται προς το ΟΝ (την ύπαρξη).
Δυστυχώς όπως οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πέσει στην παγίδα του να διαπράτουν ΜΗ ΟΝ για την επίτευξη ΜΗ ΟΝ. Δηλαδή το λογικό μέρος της ψυχής διαπράτει ΜΗ ΟΝ και το αποτέλεσμα είναι ΜΗ ΟΝ. Αρα η ψυχή αποκτά χαρακτηριστικά του ΜΗ ΟΝ και τελικά κινείται και αυτή προς το ΜΗ ΟΝ. Ενα παράδειγμα είναι όταν οι άνθρωποι λόγω της βαρεμάρας τους δεν ξέρουν πως να περάσουν την ώρα τους και τελικά ΠΑΡΑΛΟΓΙΖΟΝΤΑΙ με πολλούς και διάφορους τρόπους. Νομίζουν ότι η ΥΛΗ ΚΑΙ Η ΑΙΣΘΗΣΗ θα τους λύσουν το πρόβλημα. Τελικά το μόνο που επιτυγχάνουν είναι η ολική υποβάθμιση της ψυχοσωματικής οντότητάς του στο ΜΗ ΟΝ.
Ας υποθέσουμε ότι ένας άνθρωπος ενώ δεν πεινάει εντούτοις όμως λόγω του ότι δεν ξέρει τι να κάνει για να περάσει την ώρα του, τρώει.
Αρα το λογικό μέρος της ψυχής διαπράτει ΜΗ ΟΝ, δηλαδή την μάταιη συντήρηση του σαρκίου που φθείρετε, για την επίτευξη του ΜΗ ΟΝ. Δηλαδή το σώμα παχαίνει άρα διαταράσετε η λειτουργία του. Αν αυτός ο ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ (να τρώμε χωρίς λόγο) συνεχιστεί τότε το σαρκίο θα παρουσιάσει διάφορα προβλήματα (καρδιακό επεισόδιο, ζάχαρο κλπ). Επίσης, το λογικό μέρος της ΨΥΧΗΣ γνωρίζει ότι αυτή η παράλογη πράξη δεν επιτυγχάνει την διατήρηση της ζωής το ΟΝ, αλλά το ΜΗ ΟΝ (την γρήγορη αποσύνθεση και διάλυση του σαρκίου). Αν το λογικό μέρος της ΨΥΧΗΣ δεν αντιδράσει τότε η ΨΥΧΗ έχει γίνει ένα με το ΜΗ ΟΝ.
Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΛΟΓΙΚΗ φύση της ΨΥΧΗΣ (ΟΝ) είναι αυτή που δίνει υπαρξιακή υπόσταση στο σαρκίο. Η ψυχή όμως -αν και είναι ΠΝΟΗ ΘΕΟΥ- είναι κτιστή και επηρρεάζεται από το σαρκικό ΜΗ ΟΝ. Στην ουσία όταν ένας άνθρωπος αμαρτάνει (παραλογίζεται) τότε ΑΥΤΟΑΝΑΙΡΕΙ όλη την ύπαρξη του εφόσον η ΨΥΧΗ κινείται προς το ΜΗ ΟΝ. Ο άνθρωπος κάνοντας κακή χρήση του ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΟΥ, κατασπαταλεί σε αυτή την σύντομη ζωή την δύναμη της ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ που χαρακτηρίζει την ΨΥΧΗ για να δώσει ΥΠΑΡΞΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ στις ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ (δηλαδή ανύπαρκτες) ΚΤΗΝΩΔΗΣ ΣΑΡΚΙΚΕΣ ΟΡΕΞΕΙΣ ΤΟΥ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΤΟΝ ΟΔΗΓΗΣΟΥΝ (ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ) ΣΤΟ ΜΗ ΟΝ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟ ως λογικό επακόλουθο. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΚΟΙΤΑΞΤΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΑΣ. ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΣΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΛΟΓΙΚΗ. Ακόμα και το πιο απλό πράγμα για να λειτουργήσει στον κόσμο μας θα πρέπει να υπακούει σε κάποιους στοιχειώδης κανόνες λογικής.
Ο θάνατος είναι απολύτος φυσιολογικός σε αυτό το χωροχρονικό κατασκεύασμα που ζει ο άνθρωπος. Ο θάνατος στην ουσία σπάει αυτόν τον φαύλο κύκλο στον οποίο έχει περιέλθει η ψυχοσωματική μας οντότητα.
Ο θάνατος του σαρκίου μας σηματοδοτεί και το τέλος αυτού του κόσμου ο οποίος έτσι και αλλιώς ήταν ανύπαρκτος. Απλά η ψυχή εφόσον ζούσε μέσα στο σαρκίο αυτού του κόσμου αναγκαστικά του έδινε μια ΥΠΑΡΞΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ. Δηλαδή, αυτός ο κόσμος που στην ουσία είναι ανύπαρκτος για την ΨΥΧΗ μας, τώρα με τον θάνατο εξαφανίζεται πραγματικά και μπορούμε πλέον να δούμε την ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ έξω από αυτούς τους χωροχρονικούς περιορισμούς στους οποίους είχαμε εγκλωβιστεί.
Αυτή η ζωή όπου ζούμε, κάποια στιγμή θα τελειώσει. Οσοι θα περάσουν στην μεταθάνατο ΑΙΩΝΙΑ κατάσταση, θα έχουν βέβαια νέο σώμα το οποίο δεν θα είναι φθαρτό αλλά ούτε και θα περιορίζεται από χωροχρονικούς περιορισμούς. Αλήθεια πόσες τέτοιες καταστάσεις ψυχοσωματικής ανόδου να έχει ετοιμάσει ο Κύριος μας ο Ιησούς Χριστός (Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΛΟΓΟΣ) για να επιτύχουμε την πλήρη ΕΝΩΣΗ μαζί Του; Δεν είναι συναρπαστικό;
Οι παραπάνω απόψεις είναι πιθανόν να ξεφεύγουν από τις απόψεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας και αποτελούν προσπάθεια ερμηνείας του κόσμου μας και του τρόπου λειτουργίας αυτού. Δεν τις υποστηρίζω δογματικά καθώς είναι πολύ πιθανόν να έχω πέσει σε πλάνη. Οι απόψεις μου στηρίζονται σε μελέτη συγγραμμάτων που αναφέρονται στον τρόπο σκέψης των Πατέρων της Ορδόδοξης εκκλησίας του Χριστού και συγκεκριμένα των Καπαδόκων Πατέρων. Σας συνιστώ ανεπιφύλακτα να μελετήσετε τους Καποδόκες Πατέρες. Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι απλώς κυρύγματα και "παράλογες" απαγορεύσεις στον τρόπο ζωής μας. Οποιος μελετήσει τους Καπαδόκες θα διαπιστώσει ότι έχει να κάνει με ανθρώπους ασύλληπτου πνευματικού και μορφωτικού επιπέδου. Ανθρωποι Αγιοι, άνθρωποι που βλέπανε πέρα από την ύλη...

ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
Οταν ο εγκέφαλος (σαρκίο) αρχίζει να εκρίνει τις ηδονιστικές χημικές ουσίες σε μικρές ποσότητες (κάτι το οποίο είναι απόλυτα φυσιολογικό) τότε αυτές ασκούν μια πίεση στην καρδιά και δημιουργούν το λεγόμενο αγχολυτικό σύνδρομο (σαρκικά ένστικτα αυτοσυντήρησης). Αυτή η πίεση στην καρδιά μεταφέρεται στο ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ΨΥΧΗΣ η οποία προσπαθεί να ικανοποιήσει την ανάγκη του σαρκίου. Αν το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ΨΥΧΗΣ κρίνει ότι το αγχολυτικό σύνδρομο οφείλεται σε παραλογισμούς τότε θα πρέπει να αποβάλλει αυτό το ΑΓΧΟΣ χρησιμοποιόντας ένα συνδιασμό σαρκικών και πνευματικών πράξεων. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ σε καμία περίπτωση η ΨΥΧΗ να προσπαθήσει να αποβάλλει το ΑΓΧΟΣ κάνοντας παράλογες πράξεις. Ο παραλογισμός θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε μέσον γιατί οδηγεί την ΨΥΧΗ στο ΜΗ ΟΝ. Πρέπει λοιπόν είτε να χρησιμοποιήσει την ύλη (π.χ. ακούγοντας μουσική ή κάνοντας κάτι το ευχάριστο στα πλαίσια πάντοτε της λογικής) είτε να χρησιμοποιήσει την καρδιακή νοερά προσευχή (Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του ΘΕΟΥ βόηθα με) η οποία πράγματι κάνει θαύματα στο να ξαλαφρώνει την ΨΥΧΗ από την ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΗ ΣΑΡΚΙΚΗ ΠΙΕΣΗ. Εκτός αυτού η καρδιακή νοερά προσευχή είναι το βασικό μέσο για την κατά χάρην ΘΕΩΣΗ μας. Η προσευχή αυτή είναι ένα μυστήριο και ακόμα δεν έχω αντιληφθεί την δύναμη της. Απλά βλέπω τις θετικές επιδράσεις στο σαρκίο χωρίς όμως να μπορώ να αντιληφθώ την όλη πνευματικότητα που κρύβει μέσα της. Είναι κάτι το ασύληπτο που μόνο οι ΑΓΙΟΙ μπορούν να το βιώσουν.
Τονίζεται ότι, ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΗ η αντιμετώπιση του ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ μόνο με σαρκικές λογικές πράξεις και ΧΩΡΙΣ την εφαρμογή της καρδιακής νοεράς προσευχής. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάποια στιγμή το ον θα κορεσθεί από τις σαρκικές λογικές πράξεις, οι οποίες δεν θα τους προσφέρουν καμία ευχαρίστηση εξαιτίας του κορεσμού και μοιραία θα αναζητήσει την λύση στον ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ. Η καρδιακή νοερά προσευχή μετατρέπει το ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ από ΣΑΡΚΙΚΗ ΠΙΕΣΗ πάνω στην ΨΥΧΗ σε ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΗΔΟΝΗ.
Η σαρκική αντιμετώπιση του ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ μόνο με λογικές πράξεις και χωρίς πνευματική ζωή, έχει πάντοτε τον κίνδυνο το ον να πέσει σε παραλογισμούς διότι είναι πολύ δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στην λογική και στην παράλογη πράξη. Τα όρια γίνονται δυσδιάκριτα κάτω από την πίεση της ΣΑΡΚΙΚΗΣ ΗΔΟΝΗΣ η οποία σκοτίζει το ΛΟΓΙΚΟ μέρος της ΨΥΧΗΣ και οδηγεί τον άνθρωπο στην ΚΤΗΝΩΔΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΣΤΙΚΤΩΝ ΤΟΥ μετατρέποντας τον από ΛΟΓΙΚΟ ΟΝ ΣΕ ΑΛΟΓΟ ΚΤΗΝΟΣ με καταστρέπτικες συνέπειες όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά και για τους συνανθρώπους του.
Ο Διάβολος είναι ο ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥΤΟΥ οπότε οι παράλογοι λογισμοί των δαιμόνων θα μας ακολουθούν μέχρι και την ώρα του θανάτου μας προσπαθώντας να οδηγήσουν την ΨΥΧΗ στον ΜΗ ΟΝ (ανυπαρξία), εκεί δηλαδή όπου εξέπεσε και ο ίδιος ο Διάβολος. Ο μόνος τρόπος για να περιορίσουμε την δύναμη των δαιμόνων είναι η επιδίωξη της αρετής. Ο Σωκράτης έλεγε "Ποτέ να μην μαθαίνεις ή να πράττεις κάτι το αισχρόν". Πρέπει δηλαδή να σφραγίσουμε τις αισθήσεις μας και να ελέγχουμε πάντοτε τι μπαίνει στην ΨΥΧΗ μας εφαρμόζοντας τον ΑΠΟΛΥΤΟ ΛΟΓΟ, δηλαδή το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ"Αισχρόν δε μήδεν πράττε, μηδέ μανθάνε”

Leia Mais…

Η αποκάλυψη του Θεού στην ανθρώπινη καρδιά

Η αποκάλυψη του Θεού
στην ανθρώπινη καρδιά
π. Σεραφείμ Ρόουζ

1. Η ΕΡΕΥΝΑ
Γιατί κανείς μελετά τη θρησκεία; Υπάρχουν πολλές δευτερεύουσες αιτίες, αλλά μόνο μία αιτία αν κάποιος μελετά στα σοβαρά: με μια λέξη, το κάνει για να έρθει σε επαφή με την πραγματικότητα, για να βρει μια πραγματικότητα βαθύτερη από αυτήν της καθημερινότητας, που αλλάζει τόσο γρήγορα, ξεφτίζει, δεν αφήνει τίποτα πίσω της και δεν προσφέρει στην ανθρώπινη ψυχή ευτυχία που να διαρκεί. Κάθε θρησκεία που είναι ειλικρινής προσπαθεί να φέρει σε επαφή με αυτή την πραγματικότητα. Σήμερα θα ήθελα να πω λίγα λόγια για το πως ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός προσπαθεί να το κάνει αυτό – να διανοίξει την πνευματική πραγματικότητα στο θρησκευτικό αναζητητή.
Η έρευνα για την πραγματικότητα είναι ένα επικίνδυνο εγχείρημα. Προφανώς όλοι θα έχετε ακούσει ιστορίες σχετικά με το πως νέοι της εποχής μας «κάηκαν» προσπαθώντας να βρουν την πραγματικότητα, και είτε πέθαναν νέοι είτε κατέληξαν θλιβερές υπάρξεις με τις ψυχικές και νοητικές τους δυνατότητες κατακερματισμένες. Προσωπικά θυμάμαι ένα φίλο από τον καιρό της δικής μου έρευνας, πριν 25 χρόνια, όταν ο Άλντους Χάξλεϋ είχε μόλις ανακαλύψει την υποθετική «πνευματική» αξία του LSD και είχε επηρεάσει πολλούς να τον ακολουθήσουν. Αυτός ο νεαρός, ένας τυπικός αναζητητής της θρησκείας που ίσως να παρακολουθούσε μια σειρά μαθημάτων όπως αυτή, μου είπε κάποτε: «Ό,τι κι να μπορείς να πεις για τους κινδύνους των ναρκωτικών, πρέπει να παραδεχτείς πως οτιδήποτε είναι καλύτερο από την αμερικανική καθημερινή ζωή, που είναι πνευματικά νεκρή». Διαφώνησα, μια που ακόμα και τότε άρχιζα να βλέπω φευγαλέα ότι η πνευματική ζωή ανοίγει δύο κατευθύνσεις: μπορεί να οδηγήσει κάποιον ψηλότερα από αυτή την καθημερινή ζωή της εξαχρείωσης, μπορεί όμως επίσης να τον οδηγήσει χαμηλότερα και να προκαλέσει στην κυριολεξία έναν πνευματικό – όπως επίσης και φυσικό – θάνατο. Εκείνος ακολούθησε το δικό του δρόμο, και πριν γίνει 30 χρονών ήταν ένα γερασμένο ανθρώπινο ναυάγιο με κατεστραμμένο μυαλό, που είχε εγκαταλείψει κάθε έρευνα για την πραγματικότητα.
Παρεμφερή παραδείγματα μπορούν να βρεθούν ανάμεσα σε ανθρώπους που αναζητούν διάφορες μορφές ψυχικών εμπειριών, πειραματίζονται με εξωσωματικές καταστάσεις, έχουν συναντήσεις με UFO, και τα παρόμοια. (Η εμπειρία της μαζικής αυτοκτονίας του Jonestown το 1980 είναι αρκετή για να μας θυμίσει τους εγγενείς κινδύνους της θρησκευτικής αναζήτησης). Η Ορθόδοξη γραμματεία μας κατά τα τελευταία 2000 χρόνια έχει ουκ ολίγα διδακτικά παραδείγματα αυτού του είδους. Εδώ θα αναφέρω μόνο ένα, από τη ζωή του αγίου Νικήτα των σπηλαίων του Κιέβου, που έζησε πριν από 1000 περίπου χρόνια στη Ρωσία:
Κινούμενος από ζήλο, ο Νικήτας ζήτησε από τον ηγούμενό του ευλογία για να γίνει ερημίτης. Ο ηγούμενος (που τότε ήταν ο άγιος Νίκων) του το απαγόρευσε, λέγοντας «Τέκνο μου, δεν είναι καλό για σένα που είσαι νέος, να μένεις αργός. Καλύτερο για σένα είναι να ζεις με τους αδελφούς. Διακονώντας τους δεν θα χάσεις την αμοιβή σου. Ξέρεις κι εσύ πως ο Ισαάκ εξαπατήθηκε από τους δαίμονες στην ερημιά. Θα είχε πεθάνει αν δεν τον έσωζε η ιδιαίτερη χάρη του Θεού, δια των προσευχών των αγίων Πατέρων μας Αντωνίου και Θεοδοσίου.»
«Πάτερ», απάντησε ο Νικήτας, «δεν θα ξεγελαστώ ποτέ από τέτοιου είδους απάτες, αλλά θέλω να σταθώ ακλόνητος απέναντι στα τεχνάσματα των δαιμόνων και να ζητήσω από το Θεό να μου δώσει το χάρισμα της θαυματουργίας, όπως στον Ισαάκ τον ασκητή, που μέχρι τώρα ακόμα τελεί πολλά θαύματα.»
«Η επιθυμία σου», είπε ξανά ο ηγούμενος, «είναι υπεράνω των δυνάμεών σου. Φυλάξου, μήπως υπερυψωθείς και πέσεις. Εγώ, αντίθετα με τα σχέδια σου, σου βάζω κανόνα να υπηρετείς τους αδελφούς, και θα λάβεις στέφανο από το Θεό για την υπακοή σου.»
Ο Νικήτας, παρασυρόμενος από τον ισχυρότερο ζήλο για την ερημική ζωή, δεν είχε την παραμικρή επιθυμία να προσέξει αυτά που του είπε ο ηγούμενος. Έκανε αυτό που είχε βάλει στο μυαλό του. Έγινε ερημίτης έγκλειστος και προσευχόταν συνεχώς χωρίς ποτέ να βγαίνει έξω. Μετά από κάποιον καιρό, μια φορά που προσευχόταν, άκουσε μια φωνή να προσεύχεται μαζί του, και μύρισε ένα εξαιρετικό άρωμα. Παραπλανημένος από αυτό, είπε μέσα του, «Αν αυτός δεν ήταν άγγελος, δεν θα προσευχόταν μαζί μου και δεν θα υπήρχε η ευωδία του αγίου Πνεύματος.» Ο Νικήτας άρχισε να προσεύχεται ειλικρινά, λέγοντας: «Κύριε, φανέρωσε τον εαυτό Σου σε μένα, ώστε να μπορώ να Σε δω.»
Τότε, μια φωνή του είπε: «Δεν θα σου εμφανιστώ επειδή είσαι νέος, μήπως υπερυψωθείς και πέσεις.»
Ο ερημίτης απάντησε με δάκρυα, «Κύριε, δεν θα παραπλανηθώ, γιατί ο ηγούμενος με δίδαξε να μην προσέχω τις δαιμονικές απάτες, αλλά θα κάνω ότι με διατάξεις».
Τότε, έχοντας κερδίσει εξουσία πάνω του, ο ψυχοκτόνος όφις είπε: «Είναι αδύνατο για έναν άνθρωπο να με δει ενώ είναι ακόμα στο σώμα. Αλλά πρόσεξε, στέλνω τον άγγελό μου να μείνει μαζί σου. Κάνε το θέλημά του.»
Μ’ αυτά τα λόγια, ένας δαίμονας με μορφή αγγέλου εμφανίστηκε στον ερημίτη. Ο Νικήτας έπεσε στα πόδια του και τον προσκύνησε σαν να ήταν άγγελος. Ο δαίμονας είπε, «Από εδώ και στο εξής να μην προσεύχεσαι, αλλά να διαβάζεις βιβλία. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα συνάψεις σταθερή σχέση με το Θεό και θα λάβεις τη δύναμη να δίνεις ωφέλιμα διδάγματα σ’ αυτούς που έρχονται σε σένα, και εγώ θα προσεύχομαι αδιάλειπτα στον Δημιουργό των πάντων για τη σωτηρία σου.»
Ο ερημίτης πίστεψε αυτά τα λόγια και εξαπατήθηκε ακόμα περισσότερο. Σταμάτησε να προσεύχεται και ασχολείτο με το διάβασμα. Έβλεπε το δαίμονα να προσεύχεται διαρκώς και αναγάλλιαζε, υποθέτοντας ότι ένας άγγελος προσευχόταν μαζί του. Τότε άρχισε να μιλά πολύ από τη Γραφή σ’ αυτούς που έρχονταν σ΄ αυτόν, και να προφητεύει όπως οι έγκλειστοι της Παλαιστίνης.
Η φήμη του εξαπλώθηκε ανάμεσα στους κοσμικούς ανθρώπους κι έφτασε στην αυλή του μεγάλου πρίγκιπα. Στην πραγματικότητα δεν προφήτευε, αλλά έλεγε σ’ εκείνους που έρχονταν σ’ αυτόν που ήταν κρυμμένα κλεμμένα αγαθά, ή κάτι που συνέβαινε σ’ ένα μακρινό μέρος, παίρνοντας τις πληροφορίες του από το δαίμονα που τον παρακολουθούσε. Έτσι είπε στον μεγάλο πρίγκιπα Ιζυασλάβ για το φόνο του πρίγκιπα Γκλέμπ του Νόβγκοροντ, και τον συμβούλεψε να στείλει το γιο του να αναλάβει το πριγκιπάτο και να κυβερνήσει στη θέση του. Αυτό ήταν αρκετό για τους κοσμικούς ανθρώπους για να χαιρετίσουν τον έγκλειστο ως προφήτη. Είναι παρατηρημένο ότι οι κοσμικοί άνθρωποι, κι ακόμα κι οι μοναχοί χωρίς πνευματική διάκριση, σχεδόν πάντα γοητεύονται από απατεώνες, τσαρλατάνους, υποκριτές κι εκείνους που βρίσκονται σε πνευματική πλάνη, και τους παίρνουν για αγίους και γνήσιους υπηρέτες του Θεού.
Κανείς δεν μπορούσε να συγκριθεί με το Νικήτα στη γνώση της Παλαιάς Διαθήκης. Αλλά δεν μπορούσε να υποφέρει την Καινή Διαθήκη, ποτέ δεν χρησιμοποιούσε λόγους από τα Ευαγγέλια ή τις επιστολές των Αποστόλων, και δεν επέτρεπε σε κανέναν από τους επισκέπτες του να αναφέρει οτιδήποτε από την Καινή Διαθήκη. Από αυτή την παράξενη προτίμηση στη διδασκαλία του, οι πατέρες της μονής των σπηλαίων του Κιέβου συνειδητοποίησαν ότι είχε εξαπατηθεί από δαίμονα. Εκείνο τον καιρό υπήρχαν στο μοναστήρι πολλοί άγιοι μοναχοί προικισμένοι με πνευματικά χαρίσματα και θεία χάρη. Έδιωξαν το δαίμονα μακριά από το Νικήτα με τις προσευχές τους. Ο Νικήτας σταμάτησε να τον βλέπει. Οι πατέρες έβγαλαν το Νικήτα από το ερημητήριό του και του ζήτησαν να τους πει κάτι από την Παλαιά Διαθήκη. Αυτός όμως βεβαίωσε με όρκο ότι δεν είχε διαβάσει ποτέ τα βιβλία αυτά, που προηγουμένως ήξερε απ’ έξω. Αποκαλύφθηκε ότι είχε ακόμα ξεχάσει και πως να διαβάζει, τόσο μεγάλη ήταν η επιρροή της σατανικής πλάνης: και μόνο μετά από πολύ μεγάλη δυσκολία έμαθε πάλι να διαβάζει. Δια των προσευχών των αγίων πατέρων, ήρθε στον εαυτό του, αναγνώρισε κι εξομολογήθηκε την αμαρτία του, την έκλαψε με πικρά δάκρυα, και απέκτησε έναν υψηλό βαθμό αγιότητας και το χάρισμα της θαυματουργίας με μια ταπεινή ζωή ανάμεσα στους αδελφούς. Ακολούθως ο άγιος Νικήτας χειροτονήθηκε επίσκοπος του Νόβγκοροντ.*
(Επισκόπου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ, «Η αρένα» - τίτλος αγγλικής έκδοσης)
Αυτή η ιστορία δημιουργεί ένα ερώτημα για μας σήμερα. Πως μπορεί ένας θρησκευτικός αναζητητής να αποφύγει τις παγίδες και τις πλάνες που συναντά στην έρευνα του; Υπάρχει μόνο μια απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση: Κάποιος πρέπει να βρίσκεται σε θρησκευτική έρευνα όχι χάριν θρησκευτικών εμπειριών, που μπορεί να εξαπατήσουν, αλλά χάριν της αλήθειας. Ο καθένας που μελετά τη θρησκεία στα σοβαρά έρχεται αντιμέτωπος μ’ αυτό το ερώτημα. Είναι στην κυριολεξία ένα ερώτημα ζωής και θανάτου.
Καθώς η Ορθόδοξη χριστιανική πίστη μας συγκρίνεται με τις άλλες Δυτικές ομολογίες, καλείται συχνά μυστικιστική. Είναι σε επαφή με μια πνευματική πραγματικότητα που δημιουργεί αποτελέσματα τα οποία συνήθως αποκαλούνται υπερφυσικά – τα οποία είναι πέρα από κάθε είδος γήινης λογικής ή εμπειρίας. Δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς στην αρχαία γραμματεία για να βρει παραδείγματα, γιατί η ζωή ενός θαυματουργού των ημερών μας είναι γεμάτη από μυστικιστικά στοιχεία. Ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, που πέθανε μόλις πριν 15 χρόνια και έζησε σ’ αυτό ακριβώς το σημείο της Καλιφόρνια ως αρχιεπίσκοπος του Σαν Φρανσίσκο, είχε θεαθεί πολλές φορές να εκπέμπει φως, να αιωρείται κατά την προσευχή, ήταν διορατικός, έκανε θαυματουργικές θεραπείες... Πάντως κανένα από αυτά δεν είναι αξιοσημείωτο από μόνο του∙ μπορεί εύκολα να γίνει απομίμηση από ψευδοθαυματοποιούς. Πως ξέρουμε ότι ήταν σε επαφή με την αλήθεια;
2. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
Αν εξετάσετε ένα βιβλίο Ορθόδοξης θεολογίας, θα διαπιστώσετε ότι η αλήθεια δεν μπορεί να βρεθεί από τις δυνάμεις του ανθρώπου αβοήθητες. Μπορείτε να διαβάσετε τις Γραφές ή οποιοδήποτε ιερό βιβλίο και να μην καταλάβετε καν τι λένε. Υπάρχει ένα τέτοιο παράδειγμα στο βιβλίο των πράξεων, στην ιστορία του Αποστόλου Φιλίππου και του Αιθίοπα ευνούχου:
Τότε ο άγγελος Κυρίου είπε στον Φίλιππο: «Πήγαινε προς νότον, στο δρόμο που κατεβαίνει από την Ιερουσαλήμ στη Γάζα (είναι δρόμος έρημος)». Και ξεκίνησε και πήγε. Ένας Αιθίοπας, ευνούχος, αξιωματικός της Κανδάκης, της βασιλίσσης των Αιθιόπων, ο οποίος ήταν γενικός ταμίας της, είχε έλθει στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει και επέστρεφε. Καθισμένος στο αμάξι του διάβαζε τον προφήτη Ησαΐα. Είπε τότε το Πνεύμα στον Φίλιππο: «Πήγαινε και προσκολλήσου σ’ αυτό το αμάξι». Όταν ο Φίλιππος έφθασε κοντά, τον άκουσε να διαβάζει τον προφήτη Ησαΐα και του είπε: «Άραγε καταλαβαίνεις αυτά που διαβάζεις;» Αυτός είπε: «Πως να μπορέσω να καταλάβω εάν δεν με οδηγήσει κάποιος;»∙ και παρεκάλεσε τον Φίλιππο να ανεβεί και να καθήσει μαζί του. Η περικοπή της Γραφής που διάβαζε ήταν η εξής: Σαν πρόβατο οδηγήθηκε στη σφαγή και, όπως ο αμνός που είναι άφωνος εμπρός σ’ εκείνον που τον κουρεύει, έτσι δεν ανοίγει το στόμα του∙ δια του πάθους του η καταδίκη έλαβε τέλος∙ την δε γενεά του ποιος θα μπορέσει να την διηγηθεί; Διότι έφυγε η ζωή του από την γη. Τότε ο ευνούχος είπε στον Φίλιππο: «Σε παρακαλώ, πες μου, για ποιον το λέει αυτό ο προφήτης; Για τον εαυτό του ή για κάποιον άλλον;» Τότε ο Φίλιππος άνοιξε το στόμα του και, ξεκινώντας από τη γραφή αυτή, του κήρυξε τη χαρμόσυνη αγγελία περί του Ιησού. Καθώς δε προχωρούσαν στο δρόμο, έφθασαν σε ένα μέρος όπου υπήρχε νερό και λέει ο ευνούχος, Να, νερό, τι με εμποδίζει να βαπτιστώ; Και ο Φίλιππος του είπε: Εάν πιστεύεις με όλη την καρδιά σου, μπορείς. Εκείνος αποκρίθηκε: Πιστεύω ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός του Θεού. Και διέταξε να σταθεί το αμάξι και κατέβηκαν και οι δύο στο νερό, και ο Φίλιππος και ο ευνούχος, και τον βάπτισε. Όταν ανέβηκαν από το νερό, το Πνεύμα του Κυρίου άρπαξε τον Φίλιππο και δεν τον είδε πλέον ο ευνούχος∙ και ο ευνούχος συνέχισε το δρόμο του χαρούμενος.
Πράξεις Αποστόλων 8:26-39
Υπάρχουν πολλά υπερφυσικά, μυστικιστικά στοιχεία σ’ αυτό το γεγονός: ο άγγελος λέει στο Φίλιππο που να πάει (παρ’ ότι στον Αιθίοπα φαίνεται απλά σαν μια τυχαία συνάντηση σ’ έναν έρημο δρόμο), και αργότερα, μετά το βάπτισμα, το Πνεύμα του Κυρίου παίρνει μακριά τον Φίλιππο, που εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια του ευνούχου. Αλλά δεν είναι αυτό που κάνει τον ευνούχο να θέλει να βαπτιστεί και να γίνει Χριστιανός. Είναι κάτι άλλο που τον ελκύει: όχι τα θαύματα, αλλά κάτι στην καρδιά του. Τα θαύματα, μολονότι μερικές φορές βοηθούν κάποιον να φτάσει να πιστέψει, δεν είναι ο σωστός λόγος ν’ αποδεχθεί κανείς τον Χριστιανισμό. Στο ίδιο βιβλίο των Πράξεων διαβάζουμε την ιστορία του Σίμωνα του μάγου, που ήθελε να πληρώσει χρήματα για να μπει στην Εκκλησία και να κερδίσει τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, γιατί ήταν πολύ θεαματικά και θαυμαστά. Εξασκούσε το λίαν επικερδές «επάγγελμα» της μαγείας, σε μια εποχή όπου όσο πιο υπερφυσικά πράγματα μπορούσε να κάνει κάποιος, τόσο περισσότερα χρήματα και κύρος μπορούσε να αποκτήσει, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι συνέβαιναν περισσότερα τέτοια (υπερφυσικά) γεγονότα στο Χριστιανισμό απ’ ότι στον παγανιστικό κόσμο. Όπως γνωρίζουμε από το βιβλίο των Πράξεων, το αίτημα του Σίμωνα δεν έγινε δεκτό από τον Απόστολο Πέτρο κι αυτός είχε κακή κατάληξη, δίνοντάς μας τη λέξη «σιμωνία» για την έννοια του να προσπαθείς να αγοράσεις τη χάρη του Θεού.
Αντιθέτως, όταν ο Φίλιππος μίλησε στον Αιθίοπα ευνούχο, κάτι στην καρδιά του ευνούχου άλλαξε. Στις Πράξεις διαβάζουμε ότι έφτασε να πιστέψει∙ δηλαδή η καρδιά του μαλάκωσε από την αλήθεια που άκουσε. Οι λόγοι της Γραφής είναι πολύ ισχυροί, και όταν τους δίνεται η σωστή ερμηνεία, κάτι στην καρδιά διανοίγεται εάν η καρδιά είναι έτοιμη. Γι’ αυτό, ο ευνούχος δέχθηκε το Χριστό με όλη του την ψυχή∙ ήταν ένας αλλαγμένος άνθρωπος. Αυτό δεν έγινε για χάρη των θαυμάτων, αλλά για χάρη εκείνου που ο Χριστός ήρθε να φέρει στη γη.
Το ίδιο μπορούμε να δούμε σ’ ένα άλλο σημείο της Καινής Διαθήκης, όταν δύο από τους μαθητές του Χριστού βάδιζαν στο δρόμο προς Εμμαούς (κατά Λουκάν, κεφ. 24). Ο ίδιος ο Χριστός, ακριβώς την ημέρα της Ανάστασής Του, τους συνάντησε και προχώρησε μαζί τους, ρωτώντας τους γιατί ήταν τόσο ταραγμένοι. Αυτοί με τη σειρά τους άρχισαν να Τον ρωτούν αν ήταν ο μόνος που δεν ήξερε τι είχε συμβεί στην Ιερουσαλήμ. Είπαν ότι υπήρχε ένας μεγάλος προφήτης που είχε φονευθεί και μετά υπήρξαν ισχυρισμοί ότι αναστήθηκε από τους νεκρούς∙ αλλά εκείνοι δεν ήξεραν τι να πιστέψουν. Τότε ο Χριστός άρχισε να ανοίγει τις καρδιές τους και να τους εξηγεί τι έλεγε η Παλαιά Διαθήκη ότι επρόκειτο να συμβεί στο Μεσσία. Όλη εκείνη την ώρα οι μαθητές δεν Τον αναγνώριζαν, γιατί δεν ήρθε να τους καταπλήξει με σημεία και τέρατα. Αργότερα, όταν έφτασαν στους Εμμαούς, ο Χριστός έκανε σαν να επρόκειτο να συνεχίσει πιο πέρα, και θα έφευγε από κοντά τους χωρίς να τον αναγνωρίσουν αν δεν Του ζητούσαν – από απλή αγάπη για ένα ξένο που βρισκόταν σε δυσχέρεια – να περάσει τη νύχτα μαζί τους. Τελικά, όταν κάθησε μαζί τους στο τραπέζι και έκοψε τον άρτο όπως στο Μυστικό Δείπνο, τα μάτια τους ανοίχθηκαν, είδαν ότι ήταν ο ίδιος ο Χριστός, και τότε χάθηκε ακριβώς μπροστά στα μάτια τους. Άρχισαν να αναρωτιούνται και να θυμούνται ότι, όλη την ώρα που Εκείνος ήταν μαζί τους, είχαν ένα φλόγισμα στην καρδιά τους, παρ’ ότι δεν Τον είχαν αναγνωρίσει ακόμα. Αυτό που τελικά τους έκανε να αναγνωρίσουν το Χριστό ήταν αυτή η φλεγόμενη καρδιά, κι όχι απλά το γεγονός ότι χάθηκε από μπροστά τους, γιατί αυτό μπορούν να το κάνουν επίσης και οι μάγοι. Για τον λόγο αυτόν, δεν είναι τα θαύματα που αποκαλύπτουν πρώτα απ’ όλα το Θεό στους ανθρώπους, αλλά κάτι σχετικά με το Θεό το οποίο αποκαλύπτεται σε μια καρδιά που είναι έτοιμη γι’ αυτό. Αυτό εννοούμε λέγοντας «φλεγόμενη καρδιά» μέσω της οποίας οι δύο μαθητές είχαν επαφή με τον Ενσαρκωμένο Θεό.
Εδώ βλέπουμε πως προκύπτει αυτό που λέγεται αποκάλυψη: η καρδιά συγκινείται και αλλοιώνεται από την παρουσία του Θεού, ή από κάποιον που είναι πληρωμένος με το Πνεύμα Του, ή απλά ακούγοντας να κηρύσσεται η αλήθεια γι’ Αυτόν. Επίσης, έτσι οι Απόστολοι είχαν τη δύναμη να πάνε σε όλη σχεδόν την οικουμένη – στην Ινδία (και πιθανώς ακόμα μακρύτερα, στην Κίνα), στη Ρωσία στο Βορρά, όπου ζούσαν οι Σκύθες, στη Βρετανία στη Δύση, και στην Αβησσυνία στο Νότο – με σκοπό να κηρύξουν το Ευαγγέλιο σε όλους τους λαούς μέσα στις πρώτες δεκαετίες μετά την ανάσταση του Χριστού.
Έτσι συμβαίνει και σήμερα, μολονότι οι άνθρωποι έχουν γίνει πολύ περισσότερο αναίσθητοι και ρηχοί πνευματικά, πολύ λιγότερο απλοί, και δεν ανταποκρίνονται τόσο εύκολα στην αλήθεια. Στην περίπτωση του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη, αυτοί που έρχονταν στην πίστη μέσω αυτού δεν είχαν κινηθεί πρώτα πρώτα από τα θαύματά του, αλλά από κάτι σχετικό μ’ αυτόν που συγκινούσε τις καρδιές τους. Θα δώσω ένα παράδειγμα από τη ζωή του, ένα γεγονός που συνέβη στη Σαγκάη, όπου ήταν επίσκοπος κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μας το εξιστόρησε μια καλή μας φίλη που πέθανε πριν μερικά χρόνια, μια εκπαιδεύτρια ομιλίας που λεγόταν Άννα. Όπως μας εξήγησε, η νηστεία του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη ήταν τόσο αυστηρή, που η κάτω σιαγόνα του έχανε δύναμη κατά τις περιόδους νηστείας και μιλούσε πολύ συγκεχυμένα. Είχε το καθήκον να του παραδίδει μαθήματα για να ασκηθεί το σαγόνι του και να τον κάνει να μιλά λίγο καθαρότερα. Ερχόταν σ’ αυτήν σε τακτικά διαστήματα, και όταν τελείωνε κάθε μάθημα συνήθιζε ν’ αφήσει ένα αμερικανικό χαρτονόμισμα των είκοσι δολλαρίων. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η γυναίκα αυτή τραυματίστηκε και πέθαινε σ’ ένα γαλλικό νοσοκομείο στη Σαγκάη. Ήταν αργά τη νύχτα∙ έξω υπήρχε μια τρομερή καταιγίδα, και οι επικοινωνίες στην πόλη δεν ήταν δυνατές. Αλλά εκείνη είχε μόνο μια ιδέα στην καρδιά της. Καθώς οι γιατροί της είχαν πει ότι επρόκειτο να πεθάνει, η μόνη της ελπίδα ήταν ότι θα ερχόταν ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης, θα της έδινε Θεία Κοινωνία και με κάποιον τρόπο θα την έσωζε. Ικέτεψε τους ανθρώπους να του δώσουν μήνυμα, αλλά εκείνοι είπαν ότι ήταν αδύνατον. Τα τηλέφωνα δεν λειτουργούσαν λόγω της καταιγίδας, και το νοσοκομείο (εφ’ όσον ήταν καιρός πολέμου) ήταν κλειδωμένο για τη νύχτα. Γι’ αυτό, το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να φωνάξει: «Βοήθεια! Αρχιεπίσκοπε Ιωάννη έλα!» Φυσικά, οι άνθρωποι είπαν ότι η φτωχή γυναίκα παραληρούσε, αφού δεν ήταν δυνατή η επαφή μαζί του. Αλλά εκείνη τη νύχτα, καθώς η Άννα φώναζε αυτά τα λόγια, οι πόρτες άνοιξαν και στη μέση της καταιγίδας ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης μπήκε μέσα με Θεία Κοινωνία. Ήρθε κοντά της, την εξομολόγησε, την καθησύχασε (ήταν, φυσικά, ενθουσιασμένη), την μετέλαβε κι έφυγε.
Μετά από αυτό η γυναίκα κοιμήθηκε για 18 ώρες και, ξυπνώντας την επόμενη μέρα, ένοιωσε ότι είχε αναρρώσει. «Πρέπει να ευθύνεται το γεγονός ότι ήρθε ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης», είπε. Ποιος Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης, ρώτησαν οι νοσοκόμες, λέγοντας ότι ήταν απίθανο να έμπαινε στο κλειδωμένο νοσοκομείο μια τέτοια νύχτα. Το πρόσωπο στο κρεββάτι δίπλα της είπε ότι κάποιος είχε στ’ αλήθεια έρθει εκεί, αλλά και πάλι κανείς δεν την πίστευε. Άρχισε να αναρωτιέται μήπως είχε παραισθήσεις. Όμως καθώς εκείνη την ημέρα οι νοσοκόμες έστρωναν το κρεββάτι της, ανακάλυψαν κάτω από το προσκέφαλό της ένα αμερικάνικο χαρτονόμισμα των είκοσι δολλαρίων. «Αχά», είπε εκείνη, «αυτό είναι η απόδειξη ότι ήταν εδώ!»
Πως, μπορεί να ρωτήσει κάποιος, ήξερε ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης; Πως κατάφερε να φτάσει εκεί, αφού ήταν απίθανο η ανθρώπινη επικοινωνία να του μεταδώσει το μήνυμα; Κάποιος μπορεί να πει ότι αυτό του αποκαλύφθηκε, γιατί του αποκαλύφθηκαν τόσα πολλά πράγματα σαν αυτό. Αλλά πως του αποκαλύφθηκε; Γιατί σ’ αυτόν και όχι σε κάποιον άλλον; Γιατί αλήθεια αποκαλύπτεται σε κάποιους και όχι σε άλλους; Υπάρχει κάποιο ειδικό όργανο για να δέχεται αποκαλύψεις από το Θεό; Ναι, σίγουρα υπάρχει ένα τέτοιο όργανο, παρ’ ότι συνήθως το κλείνουμε και δεν το αφήνουμε ν’ ανοίξει: η αποκάλυψη του Θεού δίνεται σε κάτι που λέγεται καρδιά που αγαπά. Ξέρουμε από τις Γραφές ότι ο Θεός είναι αγάπη∙ ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία της αγάπης. (Μπορεί να κοιτάξετε στις αποτυχίες, να βλέπετε ανθρώπους που αυτοαποκαλούνται Χριστιανοί και δεν είναι, και να λέτε ότι δεν υπάρχει αγάπη εκεί∙ όμως ο Χριστιανισμός είναι πράγματι η θρησκεία της αγάπης όταν έχει επιτευχθεί και ασκείται με το σωστό τρόπο). Ο ίδιος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός λέει ότι οι πραγματικοί μαθητές Του διακρίνονται πάνω από όλα για την αγάπη τους.
Αν ρωτήσετε οποιονδήποτε γνώριζε τον Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη τι ήταν αυτό που έλκυε τους ανθρώπους σ’ αυτόν, - και που ελκύει ακόμη ανθρώπους που δεν τον γνώρισαν ποτέ – η απάντηση είναι πάντα η ίδια: ξεχείλιζε από αγάπη∙ θυσίαζε τον εαυτό του για τους συνανθρώπους του, από εντελώς μη εγωϊστική αγάπη για το Θεό και γι’ αυτούς. Γι’ αυτό του αποκαλύπτονταν πράγματα τα οποία δεν μπορούσαν να εξιχνιαστούν από τους άλλους ανθρώπους, και τα οποία δεν θα μπορούσε να είχε μάθει με φυσικά μέσα. Ο ίδιος δίδασκε ότι, παρ’ όλο το «μυστικισμό» της Ορθόδοξης Εκκλησίας που βρίσκεται στους βίους των Αγίων και στα γραπτά των αγίων Πατέρων, ο πραγματικά Ορθόδοξος πατά πάντα και με τα δυο του πόδια σταθερά στη γη, αντιμετωπίζοντας οποιαδήποτε κατάσταση βρίσκεται ακριβώς μπροστά του. Αποδέχεται τις δεδομένες καταστάσεις, πράγμα που απαιτεί μια καρδιά που αγαπά. Αυτή η καρδιά που αγαπά είναι ο λόγος που κάποιος φτάνει στη γνώση της αλήθειας, παρ’ ότι μερικές φορές ο Θεός πρέπει να συντρίψει και να ταπεινώσει μια καρδιά για να την κάνει δεκτική – όπως στην περίπτωση του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος κάποτε έπνεε μένεα κατά των Χριστιανών και τους καταδίωκε. Αλλά για το Θεό το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ανθρώπινης καρδιάς είναι όλα παρόντα, κι Εκείνος βλέπει που μπορεί να παρέμβει και να επικοινωνήσει.
Το αντίθετο της καρδιάς που αγαπά και δέχεται αποκάλυψη από το Θεό, είναι ο ψυχρός υπολογισμός, το να βγάζεις ό,τι μπορείς από τους ανθρώπους. Στη θρησκευτική ζωή αυτό παράγει απάτη και τσαρλατανισμό κάθε είδους. Αν κοιτάξετε στο θρησκευτικό κόσμο σήμερα, βλέπετε να συμβαίνει αυτό σε μεγάλη ευρύτητα: τόση πολλή απάτη, προσποίηση, υπολογισμός, τόση χρησιμοποίηση των ανέμων της μόδας, που φέρνουν στη μόδα πότε μια θρησκεία ή θρησκευτική συμπεριφορά, πότε μια άλλη. Για να βρεις την αλήθεια, πρέπει να κοιτάξεις βαθύτερα.

3. Ο ΠΟΝΟΣ
Εδώ κι ένα χρόνο περίπου, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με τραίνο, είχα μια μακροσκελή συζήτηση μ’ ένα νεαρό Αμερικανό. Κατά πως φαινόταν, με συνάντησε τυχαία (βέβαια, δεν υπάρχει τυχαίο στη ζωή), και μου είπε ότι μάθαινε Ρωσικά. Ήταν ένας θρησκευτικός αναζητητής που είχε βρεθεί σε όλα τα είδη των αποκαλούμενων χριστιανικών ομάδων, δεν είχε βρει τίποτα παρεκτός από υποκρισία και απάτη παντού, κι ήταν έτοιμος να παρατήσει εντελώς τη θρησκεία. Μετά όμως άκουσε ότι στη Ρωσία οι άνθρωποι υπέφεραν για την πίστη τους. Εκεί υπάρχει πόνος, σκέφτηκε, θα υπάρχει προφανώς κάτι αληθινό, και δεν μπορεί να υπάρχει τέτοια απάτη όπως στην Αμερική. Κι έτσι μελετούσε Ρωσικά με σκοπό να πάει στη Ρωσία και να συναντήσει ανθρώπους που ήταν πραγματικοί Χριστιανοί. Ως Ρωσορθόδοξος ιερέας το άκουσα αυτό με έκπληξη, γιατί ο νεαρός δεν είχε δει ποτέ πιο πριν ένα Ορθόδοξο ποιμένα ούτε είχε παρακολουθήσει κάποια Ορθόδοξη λειτουργία. Είχαμε μια μεγάλη συζήτηση για τη θρησκεία, και είδα ότι η ιδέα του ήταν πολύ σωστή: η ιδέα ότι ο πόνος μπορεί να παράγει κάτι γνήσιο, ενώ η γεμάτη απολαύσεις ζωή μας εύκολα παράγει απάτη.
Τον 4ο αιώνα, ένας μεγάλος Ορθόδοξος θεολόγος, ο άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (που καλείται επίσης «Θεολόγος») περιέγραψε τη θρησκεία μας ως «Ορθοδοξία που υποφέρει» - και έτσι ήταν από την αρχή, σε όλη τη ιστορία της Εκκλησίας. Οι ακόλουθοι του Εσταυρωμένου Θεού υφίσταντο διωγμούς και βασανιστήρια. Όλοι σχεδόν οι Απόστολοι πέθαναν σαν μάρτυρες, ο Πέτρος σταυρώθηκε ανάποδα κι ο Ανδρέας σ’ ένα σταυρό με σχήμα Χ. Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων αιώνων του Χριστιανισμού, οι πιστοί κατέφευγαν σε κατακόμβες και υπέμεναν τρομακτικά βάσανα. Ήταν μέσα στις κατακόμβες όπου η Θεία Λειτουργία της Εκκλησίας – την οποία σήμερα τελούμε σε μια μορφή λίγο αλλαγμένη από εκείνης της εποχής – τελείτο σε μια ατμόσφαιρα συνεχούς αναμονής του θανάτου. Μετά την εποχή των κατακομβών υπήρξε ο αγώνας να διατηρηθεί η καθαρότητα της Πίστης, όταν πολλοί δάσκαλοι προσπάθησαν να υποκαταστήσουν τις θεϊκά αποκεκαλυμμένες διδασκαλίες, τις παραδεδομένες από τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, με τις προσωπικές τους γνώμες. Στους κατοπινούς αιώνες, υπήρχαν οι εισβολές στις Ορθόδοξες επαρχίες από Άραβες, Τούρκους, άλλους μη χριστιανικούς λαούς, και τελικά – στις μέρες μας – από τους κομμουνιστές. Ο κομμουνισμός, ο οποίος δίωξε την θρησκεία όπως δεν είχε κυνηγηθεί ποτέ πριν, επιτέθηκε πρώτα ακριβώς στις ορθόδοξες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Γι’ αυτούς τους λόγους, όπως μπορεί να γίνει φανερό, η πίστη μας είναι μια πίστη που υποφέρει∙ και μέσα στον πόνο αυτόν συμβαίνει κάτι που βοηθά την καρδιά να δεχθεί την αποκάλυψη του Θεού.
Τι έχει η πονεμένη Ορθοδοξία της Ρωσίας – η βασανισμένη θρησκεία που ο προαναφερόμενος νεαρός άνδρας ήθελε να δει – να πει σε μας σήμερα; Έχει στη Ρωσία αποκαλυφθεί η αλήθεια σε καρδιές που αγαπούν; Σύμφωνα με την κοσμική λογική, δεν έπρεπε να υπάρχει δυνατότητα για κάτι τέτοιο. Ο κομμουνισμός με σιδερένιο χέρι για περισσότερο από 60 χρόνια, κι από το πρώτο του ξεκίνημα η ιδέα του ήταν να «σβήσει» τη θρησκεία. Για κάποιο διάστημα, στα τέλη της δεκαετίας του 1930, σχεδόν πέτυχε αυτό το σκοπό, αφήνοντας πολύ λίγες εκκλησίες ανοιχτές. Αν η εισβολή του Χίτλερ δεν απαιτούσε από τον Ρωσικό λαό να γίνει πατριώτης και αν αποκτήσει κάποια ελπίδα στη ζωή πέρα από την κομμουνιστική ιδεολογία, η Εκκλησία θα είχε φτάσει να είναι εντελώς περιθωριακή. Σήμερα η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη, αλλά υπάρχει ακόμα μεγάλη πίεση πάνω στους πιστούς. Υπήρξε μια ανανέωση των διώξεων το 1960 επί Χρουστσώφ, που είχε σαν αποτέλεσμα να κλείσουν τα τρία τέταρτα των εκκλησιών που είχαν μείνει ανοιχτές. Σήμερα, (Σ. Μτφ. Δηλ. το 1981 οπότε δόθηκε η διάλεξη) εκτός από τις πόλεις όπου πάνε τουρίστες, (στη Μόσχα και στο Λένινγκραντ για παράδειγμα, θα δείτε ίσως 30 ή 40 εκκλησίες ανοιχτές), υπάρχουν μεγάλες πόλεις στην επαρχία με λίγους ή καθόλου ναούς. Έτσι, αν ένας πιστός θέλει να βαφτίσει το παιδί του, θα πρέπει μερικές φορές να ταξιδέψει εκατοντάδες μίλια.
Εδώ θα ήθελα να πω δυο λόγια για το πως ο Θεός αποκαλύπτει τον Εαυτό Του στους Χριστιανούς που υποφέρουν στη Ρωσία ακριβώς τώρα. Πιθανώς να έχετε ακούσει όλοι σας για τον Αλέξανδρο Σολζενίτσυν, ένα μεγάλο Ρώσο μυθιστοριογράφο και στοχαστή που εξορίστηκε από την πατρίδα του του 1975 επειδή έλεγε την αλήθεια για τη Ρωσία όπως την είδε. Η ηλικία του ήταν σχεδόν ακριβώς ίδια με αυτήν του ίδιου του κομμουνιστικού καθεστώτος, κι έτσι δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι του είχαν μείνει προκαταλήψεις από την παιδική του ηλικία. Έζησε μια τυπική ζωή στη Σοβιετική Ένωση. Γεννημένος ένα χρόνο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, έχασε τον πατέρα του στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, σπούδασε μαθηματικά με σκοπό να πιάσει μια πρακτική δουλειά, υπηρέτησε ως στρατιώτης στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και πήγε με το Σοβιετικό στρατό στη Γερμανία. Το 1945 συνελήφθη γιατί έγραφε σε προσωπικά του γράμματα ασεβείς παρατηρήσεις σχετικά με το «μουστάκι» (εννοώντας τον Στάλιν) και καταδικάστηκε σε οκταετή εγκλεισμό σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στο τέλος αυτής της ποινής, το 1953, εξορίστηκε (πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήταν ακριβώς στη φυλακή, αλλά ούτε ήταν ελεύθερος να πάει οπουδήποτε) σε μια πόλη στο νότιο Καζακστάν, στην άκρη της ερήμου. Εκεί παρουσίασε καρκίνο και παραλίγο να πεθάνει από αυτόν, αλλά θεραπεύθηκε σε μια κλινική για τον καρκίνο (για την οποία έγραψε ένα μυθιστόρημα, το «Φυλακή του καρκίνου»). Σ’ αυτόν τον τόπο της εξορίας δίδασκε μαθηματικά και φυσική, κι έγραφε μυθιστορήματα και ιστορίες στα κρυφά. Όταν πέθανε ο Στάλιν υπήρξε μια προσωρινή περίοδος «συμφιλίωσης» ή «απάλυνσης», και του έδωσαν ελευθερία και άδεια να εκδώσει ένα βιβλίο στη Ρωσία, το 1961. Τότε αποκαλύφθηκε ότι ήταν περισσότερο «διαφωνών» από όσο άρεσε στην κομμουνιστική κυβέρνηση, και δεν του επιτράπηκε να εκδώσει τίποτα άλλο. Πάντως τα μυθιστορήματά του άρχισαν να εκδίδονται έξω από τη Ρωσία. Αυτό τον έκανε μια προσωπικότητα πολύ ενοχλητική για τη Σοβιετική εξουσία, ειδικά όταν το 1970 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ και δεν του επιτράπηκε να το παραλάβει προσωπικά. Τελικά, το 1975 εξορίσθηκε δια της βίας∙ λίγες μέρες νωρίτερα του δόθηκε μια ειδοποίηση και μετά τον έστειλαν στη Δυτική Γερμανία.
Ο Σολζενίτσυν ζει τώρα στο Βέρμοντ, όπου συνεχίζει τη συγγραφική του δραστηριότητα. Έχει μιλήσει στη Δύση για κάτι πολύ σημαντικό: το νόημα του αθεϊστικού πειράματος στη Ρωσία. Δεν κοιτά πρωταρχικά αυτό το πείραμα από μια πολιτική σκοπιά, αλλά από μια πιο προσγειωμένη και παρ’ όλα αυτά πνευματική προοπτική. Κατά κάποιον τρόπο, είναι σύμβολο της σύγχρονης Ορθόδοξης αναγέννησης στη Ρωσία, γιατί έχει υποστεί τα πάνω από 60 χρόνια δυστυχίας του ρωσικού λαού, και βγήκε ακατάβλητος από αυτή τη δοκιμασία. Έχει μια πολύ ισχυρή χριστιανική πίστη, κι ένα μήνυμα προς τον κόσμο, βασισμένο στην εμπειρία του. Το μνημειώδες βιβλίο του «Το Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» θα έπρεπε να διαβαστεί από τον καθένα που θέλει να κατανοήσει τον αθεϊσμό όπως εξασκήθηκε στη Ρωσία και το πως αυτός ενεργεί στην ανθρώπινη ψυχή.
Ο Σολζενίτσυν δεν είναι πικρός σχετικά με τις εμπειρίες του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και με όλα τα υπόλοιπα παθήματά του. Αναδύθηκε νικητής πάνω από αυτά, γιατί απέκτησε χριστιανική πίστη. Βλέπει ότι το σύστημα του αθεϊσμού δεν είναι μόνο κάτι ρωσικό, αλλά μια καθολική κατηγορία ανθρώπινης ψυχής. Από τη στιγμή που έχεις τη ιδέα ότι ο αθεϊσμός είναι πραγματικός κι ότι δεν υπάρχει Θεός, τότε – όπως έγραψε ο Ντοστογιέφσκυ στα μυθιστορήματά του – το καθετί επιτρέπεται: γίνεται δυνατό το να πειραματίζεσαι με ό,τι φανταστείς, κάθε νέα έμπνευση, κάθε νέο τρόπο θεώρησης των πραγμάτων, κάθε νέο είδος κοινωνίας.
Η αξία του Σολζενίτσυν είναι ότι δείχνει πως, από τη στιγμή που ο αθεϊσμός γίνεται κυρίαρχη φιλοσοφία και είναι παρούσα η ιδέα ότι η θρησκεία πρέπει να εξολοθρευθεί, (κάτι που αποτελεί το επίκεντρο της κομμουνιστικής ιδεολογίας), τότε πρέπει να υπάρχουν στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο άνθρωπος θέλει τη θρησκεία, και αν είναι απαγορευμένη, πρέπει κάπως να απαλλαγούν από αυτόν (που τη θέλει). Γι’ αυτό, εφ’ όσον ο αθεϊσμός είναι βασισμένος στο κακό που υπάρχει στη φύση του ανθρώπου, το σύστημα φυλακών Γκουλάγκ είναι η φυσική έκφραση του αθεϊστικού πειράματος στη Ρωσία.
Αυτό πάντως είναι ένα δευτερεύον σημείο. Το κυρίως θέμα για το οποίο θα ήθελα να μιλήσω είναι το τι συνέβη στο Σολζενίτσυν (από πνευματικής απόψεως) όταν πήγε φυλακή, γιατί ήταν εκεί που του αποκαλύφθηκε ο Θεός. Την ίδια στιγμή που το Γκουλάγκ αποκαλύπτει το κακό στη φύση του ανθρώπου, είναι επίσης το αφετηριακό σημείο για την πνευματική ανάπτυξη ενός ανθρώπου. Αυτό είναι που κάνει την πνευματική αναγέννηση που συμβαίνει τώρα στη Ρωσία πολύ βαθύτερη από τις ποικίλες «πνευματικές αναγεννήσεις» που συμβαίνουν στον σύγχρονο κόσμο. Ο ίδιος ο Σολζενίτσυν λέει τα ακόλουθα σχετικά με το πως έφτασε στην πίστη:
«Από τα χρόνια της φυλάκισής μου, μου παραχωρήθηκε να αποκομίσω πάνω στην τσακισμένη πλάτη μου, που σχεδόν συντρίφθηκε από το φορτίο της, αυτή την ουσιώδη εμπειρία: το πως ένα ανθρώπινο ον γίνεται καλό, και το πως γίνεται κακό. Στην παραζάλη των επιτυχιών της νεότητάς μου είχα νιώσει τον εαυτό μου αλάθητο, και ήμουν γι’ αυτό σκληρός.» (Ήταν λοχίας στο στρατό.) «Στην κατάχρηση της δύναμης ήμουν ένας δολοφόνος και ένας τύραννος. Στις πιο κακές μου στιγμές ήμουν πεπεισμένος πως έκανα καλό, και ήμουν γερά εφοδιασμένος με μεθοδικά επιχειρήματα. Και ήταν μονάχα όταν ξάπλωσα εκεί στο σαπισμένο άχυρο της φυλακής, που αισθάνθηκα μέσα μου τα πρώτα σκιρτήματα του καλού.»
Εδώ η καρδιά του αρχίζει να γίνεται μαλακή και δεκτική, κι έτσι λαμβάνει χώρα ένα είδος αποκάλυψης:
«Βαθμιαία μου φανερώθηκε ότι η γραμμή που διαχωρίζει το καλό από το κακό δεν περνά μέσα από καταστάσεις, ούτε μέσα από κοινωνικές τάξεις, ούτε μέσα από πολιτικά κόμματα – αλλά κατ’ ευθείαν μέσα από κάθε ανθρώπινη καρδιά – και κατόπιν μέσα από όλες τις ανθρώπινες καρδιές... Κι ακόμα και μέσα σε καρδιές κυριευμένες από το κακό, διατηρείται ένα μικρό προγεφύρωμα καλού. Κι ακόμα και στην καλύτερη καρδιά, παραμένει... μια μικρή γωνιά κακού που δεν έχει ξερριζωθεί» (Αποσπάσματα από το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ»).
Πόσο βαθύτερη είναι αυτή η παρατήρηση από οτιδήποτε μπορούμε να πούμε εμείς στη Δύση, βασισμένοι στις δικές μας εμπειρίες! Είναι βαθύτερη γιατί βασίζεται πάνω στον πόνο, που είναι η πραγματικότητα της ανθρώπινης κατάστασης και η αρχή της γνήσιας πνευματικής ζωής. Ο ίδιος ο Χριστός ήρθε σε μια ζωή πόνου και Σταυρού∙ και η δοκιμασία στη Ρωσία ικανώνει όσους την υφίστανται να δουν αυτό το γεγονός με εμβρίθεια. Γι’ αυτό η χριστιανική αναζωπύρωση στη Ρωσία είναι ένα φαινόμενο τόσο βαθύ.
4. Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Τώρα θα ήθελα να πω ένα λόγο για έναν άνθρωπο πιο απλό, ονόματι Γιούρι Μασκώβ, ο οποίος αφηγείται την μεταστροφή του στη Ρωσία. Εξορίστηκε δια της βίας από τη Ρωσία πριν από τρία χρόνια και, ενώ ήταν στην αρχή των 40 χρόνων του, έπαθε καρκίνο και πέθανε πέρισυ. Μόλις τρεις μήνες αφ’ ότου έφτασε σ’ αυτή τη χώρα, έδωσε μια ομιλία στην οποία είπε πως ήρθε στην πίστη: πως δηλαδή αποκαλύφθηκε σ’ αυτόν ο Θεός μέσα από αυτά που υπέφερε. Είχε προσκληθεί να μιλήσει σε μια ρωσική συνδιάσκεψη στο New Jersey το 1978, κι όταν άρχισε να μιλά είπε στον κόσμο ότι πριν έρθει εκεί, δεν ήξερε τι επρόκειτο να πει. «Ήμουν αναστατωμένος», είπε. «Μου φαινόταν ότι δεν είχα τίποτα να σας πω. Το πρώτο ήμισυ της ζωής μου ήμουν μαθητής, και το δεύτερο ήμισυ το πέρασα στις φυλακές και στα πολιτικά στρατόπεδα συγκέντρωσης των Γκουλάγκ. Πραγματικά, τι μπορώ να πω σε ανθρώπους που είναι πιο μορφωμένοι από μένα, πιο λόγιοι, κι ακόμα καλύτερα πληροφορημένοι για τα γεγονότα στη Σοβιετική Ένωση;»
Εδώ μπορούμε να δούμε μια αντίθεση μ’ αυτό που συμβαίνει στη Δύση. Είναι αλήθεια ότι πολλοί άνθρωποι στη Δύση μεταστρέφονται στην Ορθοδοξία. Συνήθως έχουν μια ευρεία θεωρητική γνώση της Ορθοδοξίας, αλλά όχι αυτή την εμπειρία του πόνου και του να πρέπει πραγματικά να πληρώσεις γι’ αυτό που αποκτάς. Ο Γιούρι, από την άλλη μεριά, δεν μιλά μέσα από βιβλία, αλλά μέσα από τη δική του εμπειρία.
«Γι’ αυτό», λέει ο Γιούρι, «αποφάσισα να μη γράψω την ομιλία μου, αλλά να πω ό,τι έβαζε στην ψυχή μου ο Θεός. Και τότε, καθώς ερχόμασταν γρήγορα από το Μπρίτζπορτ του Κοννέκτικατ μέσα σε μια θαυμάσια αμαξοστοιχία κατά μήκος του εκπληκτικού δρόμου στη μέση μιας πλούσιας φύσης, κατάλαβα ότι όλη η πνευματικά μαρτυρική ζωή μου στον κομμουνιστικό ‘’παράδεισο’’, το μονοπάτι μου από τον αθεϊσμό και το μαρξισμό στην Ορθόδοξη πίστη... είναι η μόνη πολύτιμη πληροφορία που μπορεί να σας ενδιαφέρει . Η ζωή μου είναι ενδιαφέρουσα εφ’ όσον είναι μια σταγόνα στον ωκεανό της ρωσικής θρησκευτικής αναγέννησης».
Κατόπιν ο Γιούρι λέει για τη ζωή του; «Γεννήθηκα τη ματωμένη χρονιά του 1937 στο χωριό Κλίσεβ, τριάντα μίλια από τη Μόσχα... Ο πατέρας μου, επαγγελματίας σιδεράς, πέθανε στον πόλεμο και δεν τον θυμάμαι∙ η μητέρα μου, που δούλευε σε διάφορες δουλειές, ήταν, νομίζω, αδιάφορη θρησκευτικά. Η γιαγιά μου είναι αλήθεια ότι ήταν πολύ θρησκευόμενη» (Για την ακρίβεια, στη Ρωσία θα βρείτε σχεδόν πάντα μια γιαγιά ή μητέρα που είναι θρησκευόμενη και συχνά φέρνει την οικογένεια πίσω στην πίστη). «...Αλλά δεν είχε εξουσία στα μάτια μου γιατί ήταν εντελώς αγράμματη. Φυσικά βαπτίσθηκα σαν παιδί, αλλά κατά τα σχολικά μου χρόνια έβγαλα το σταυρό μου και μέχρι τα 25 μου χρόνια ήμουν ένας πεπεισμένος αθεϊστής. Αφού τελείωσα το επτατάξιο (δημοτικό) σχολείο, είχα την καλή τύχη να μπω στο Γυμνάσιο Τέχνης και Βιομηχανίας της Μόσχας, κι εκεί σπούδασα τα πέντε από τα επτά χρόνια. Έτσι, εξωτερικά η ζωή μου είχε αρχίσει πολύ επιτυχημένα... Με τον καιρό θα έπαιρνα το δίπλωμα του καλλιτέχνη και θα μπορούσα να εργαστώ οπουδήποτε ήθελα».
Αυτή είναι μια τυπική Σοβιετική ακαδημαϊκή βιογραφία. Στη Σοβιετική Ένωση, παίρνουν την ακαδημαϊκή ζωή πολύ στα σοβαρά: αν περάσεις κερδίζεις ένα ανοιχτό εισιτήριο σε πολλά καλά πράγματα στη σοβιετική ζωή και αν αποτύχεις βρίσκεις μια δουλειά όπως οδοκαθαριστής.
«Αλλά η βαρετή σοβιετική ζωή και η έλλειψη πνευματικής ικανοποίησης», συνεχίζει ο Γιούρι, «δεν μου έδινε ειρήνη, και κάπου στα τέλη του 1955, στα 19 μου χρόνια, συνέβη ένα γεγονός εξωτερικά ασήμαντο, το οποίο πάντως το συμβάν έγινε στην ψυχή μου και συνίστανται στο γεγονός ότι κατάλαβα σε τι είδους κοινωνία ζούσα. Παρ’ όλη την απροκάλυπτη σοβιετική προπαγάνδα, κατάλαβα ότι ζούσα κάτω από ένα καθεστώς απόλυτης αδικίας και απόλυτης σκληρότητας. Πάρα πολλοί φοιτητές έφταναν στο ίδιο συμπέρασμα εκείνο τον καιρό, και εν καιρώ εμφανίστηκαν αυτοί που σκέπτονταν όπως εγώ, και θεωρήσαμε όλοι καθήκον μας να πούμε στον κόσμο για την ανακάλυψή μας και να δράσουμε με κάποιον τρόπο ενάντια στο θρίαμβο του κακού. (Αυτό, φυσικά, αντανακλά την ιδεαλιστική τάση που κυριαρχεί στη νεότητα, η οποία συναντάται επίσης στο Δυτικό κόσμο.) Αλλά η μυστική αστυνομία παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή όλους τους πολίτες των Ενωμένων Σοβιετικών Δημοκρατιών, και όταν στις 7 Νοεμβρίου του 1958 (οπότε ήμουν μόλις 21 χρονών) συγκεντρωθήκαμε σε μια οργανωτική συνάθροιση για να αποφασίσουμε σχετικά με το ερώτημα μιας ‘’υπόγειας’’ έκδοσης, έξι από εμάς συνελήφθησαν και όλοι όσοι δεν μεταμελήθηκαν δέχθηκαν την υψηλότερη ποινή για αντισοβιετική κινητοποίηση:7 χρόνια ο καθένας σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Έτσι άρχισε ένα νέο μονοπάτι στη ζωή μου.»
Μέχρι εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει καθόλου θρησκευτική μεταστροφή. Ο Γιούρι είναι ακόμα ένας ιδεαλιστής νέος που ξαφνικά τον στρίμωξαν και τον έστειλαν στα γκουλάγκ.
«Όλοι μας ήμασταν τότε αθεϊστές και μαρξιστές του ευρωκομμουνιστικού στρατοπέδου. Αυτό σημαίνει ότι πιστεύαμε ότι ο μαρξισμός είναι μια αληθινή διδασκαλία που οδηγεί το λαό σ’ ένα λαμπρό μέλλον, σ’ ένα βασίλειο ελευθερίας και δικαιοσύνης, κι ότι οι εγκληματίες της Μόσχας δεν ήθελαν για κάποιο λόγο να πραγματοποιήσουν αυτή τη διδασκαλία στη ζωή. Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης αυτή η ιδέα πέθανε και για πάντα σε όλους μας».
Εδώ δεν θα εισέλθω στο ερώτημα της φιλοσοφίας του κομμουνισμού, αλλά θα σημειώσω μόνο το γεγονός ότι ο Γιούρι έπεσε σε μια κατάσταση απελπισίας. Έχασε την πίστη σ’ αυτό που είχε πιστέψει μέσω της εκπαίδευσής του: ότι δηλαδή ο κομμουνισμός είναι μια ιδεαλιστική διδασκαλία που φέρνει ευτυχία και ειρήνη. Είδε ότι, στην πράξη, ο κομμουνισμός δεν ήταν αυτό που αξίωνε πως είναι. Τότε κάτι άρχισε να συμβαίνει στην ψυχή του.
«Θα ήθελα να αποκαλύψω λίγο την πορεία της πνευματικής αναγέννησης», λέει, «έτσι ώστε να μπορείτε να δείτε πόσο αδιάκοπα ενεργεί στο ρωσικό λαό. Δεν είμαι μόνο εγώ κι όσοι ήταν μαζί μου, που διήλθαν το πνευματικό μονοπάτι από τον αθεϊσμό στη θρησκευτική πίστη. Αυτή είναι μια τυπική εκδήλωση για τα σοβιετικά πολιτικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τι συμβαίνει με το λαό μας; Η διεργασία της πνευματικής αναγέννησης έχει δύο στάδια. Πρώτα διακρίνουμε καθαρά την αληθινή φύση του Μαρξισμού και απελευθερωνόμαστε από οποιεσδήποτε ψευδαισθήσεις σχετικές με αυτήν. Μετά από εμβριθή και βαθυστόχαστη ανάλυση ανακαλύπτουμε ότι ο μαρξισμός στην ουσία του είναι μια σκέτη διδασκαλία ολοκληρωτισμού, που είναι μια απόλυτη σκλαβιά και κάθε κομμουνιστικό κόμμα σε οποιαδήποτε χώρα, εφ’ όσον αναλάβει την πραγμάτωση του μαρξιστικού προγράμματος, θα αναγκαστεί να επαναλάβει ό,τι έκαναν και να κάνουν οι κομμουνιστές της Μόσχας, αλλιώς θα αποκηρύξει το Μαρξισμό και τον αθεϊσμό και θα διαλυθεί. Έχοντας καταλάβει αυτή την απλή αλήθεια, χάνουμε την ιδεολογική βάση πάνω στην οποία είχαμε εναντιωθεί στη μαρξιστική σκλαβιά. Πέφτουμε σ’ ένα πνευματικό κενό, που δέρνει πίσω του μια ακόμα βαθύτερη κρίση.»
Μετά ο Γιούρι μας λέει πως αυτός ο ίδιος άρχισε να μπαίνει σ’ αυτή τη βαθειά κρίση: «Αφ’ ότου ελευθερωθήκαμε από το στρατόπεδο (δηλαδή από ποινή επτά χρόνων) οι προοπτικές μας για το μέλλον ήταν τέτοιες που δεν θα μπορούσαμε να ευχόμαστε ούτε για έναν εχθρό: είτε θα πηγαίναμε πίσω στο στρατόπεδο και θα παραμέναμε εκεί για το υπόλοιπο της ζωής μας είτε θα πεθαίναμε σε κάποια ψυχιατρική φυλακή είτε θα μας δολοφονούσε η μυστική αστυνομία χωρίς δίκη ή ανάκριση.
Σ’ αυτές τις συνθήκες πνευματικής κρίσης, χωρίς διέξοδο, ανακύπτει αναπόφευκτα το πρωτεύον ερώτημα για μια κοσμοθεωρία: για ποιο λόγο ζω αν δεν υπάρχει διέξοδος; Και όταν έρχεται αυτή η τρομερή στιγμή, ο καθένας από μας νιώθει ότι ο θάνατος τον έχει πιάσει από το λαιμό: αν δεν έρθει κάποιο είδος πνευματικής απάντησης, η ζωή φτάνει σ’ ένα τέλος, γιατί χωρίς Θεό όχι μόνο «όλα επιτρέπονται», αλλά η ίδια ζωή δεν έχει αξία και νόημα, Είδα στο στρατόπεδο πως οι άνθρωποι τρελλαίνονται ή έδιναν τέρμα στη ζωή τους αυτοκτονώντας. Κι εγώ ο ίδιος ένιωσα καθαρά ότι αν, σε τελευταία ανάλυση, έφτανα στο οριστικό και τελεσίδικο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει Θεός, θα ήμουν απλά υποχρεωμένος να αυτοκτονήσω, εφ’ όσον είναι αισχρό και υποτιμητικό για ένα λογικό πλάσμα να παρατείνει μια βασανιστική ζωή χωρίς νόημα. Έτσι, στο δεύτερο στάδιο της πνευματικής αναγέννησης ανακαλύπτουμε ότι ο αθεϊσμός, αν μελετηθεί ως προς την λογική του κατάληξη, μοιραία φέρνει έναν άνθρωπο στον όλεθρο, γιατί είναι μια τέλεια διδασκαλία ανηθικότητας, κακού και θανάτου.
Ένα τραγικό τέλος (αυτοκτονία ή τρέλλα) θα ήταν και το δικό μου μερίδιο αν, για καλή μου τύχη, δεν συνέβαινε, την 1η Σεπτεμβρίου το 1962, το μεγαλύτερο θαύμα στη ζωή μου. Εκείνη τη μέρα δεν συνέβη κανένα γεγονός, δεν υπήρχαν εξωτερικές επιρροές∙ συλλογιζόμουν σε απομόνωση το πρόβλημά μου: ‘’Να ζει κανείς ή να μη ζει;’’ Εκείνον τον καιρό ήδη συνειδητοποιούσα ότι το να πιστεύσεις στο Θεό ήταν σωτηριώδες. Ήθελα πολύ να πιστέψω σ’ Αυτόν∙ αλλά δεν μπορούσα να κοροϊδέψω τον εαυτό μου: δεν είχα πίστη.
Και ξαφνικά ήρθε ένα δευτερόλεπτο όταν με κάποιον τρόπο είδα για πρώτη φορά (σαν να ‘χε ανοίξει το παράθυρο ενός σκοτεινού δωματίου στον ηλιοφώτιστο δρόμο), και το επόμενο δευτερόλεπτο ήξερα ήδη με βεβαιότητα ότι ο Θεός υπάρχει και ότι ο Θεός είναι ο Ιησούς Χριστός της Ορθοδοξίας, και όχι κάποιος άλλος θεός. Αποκαλώ τη στιγμή αυτή το μεγαλύτερο θαύμα, γιατί αυτή η ακριβής γνώση δεν ήρθε σε μένα μέσω της λογικής (αυτό του ξέρω σίγουρα), αλλά με κάποιον άλλο τρόπο, και είμαι ανίκανος να εξηγήσω αυτή τη στιγμή ορθολογιστικά... Κι έτσι από ένα τέτοιο θαύμα άρχισε η νέα πνευματική μου ζωή, η οποία με βοήθησε να αντέξω άλλα τριάντα χρόνια ζωής σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και φυλακές, μια μετανάστευση με το ζόρι, και ελπίζω να με βοηθήσει να αντέξω όλες τις δυσκολίες της ζωής ενός μετανάστη.»
«Και αυτή η ‘’στιγμή πίστης’’, αυτό το μέγιστο θαύμα, βιώνεται τώρα στη Ρωσία από χιλιάδες ανθρώπους, και όχι μόνο σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και φυλακές. Ο Ιγκόρ Ογκουρτσώφ, ιδρυτής της Χριστιανοσοσιαλιστικής Ένωσης, ήρθε στην πίστη όχι στα στρατόπεδα αλλά στο Πανεπιστήμιο. Η θρησκευτική αναγέννηση είναι ένα τυπικό φαινόμενο στη σύγχρονη Ρωσία. Καθετί πνευματικά ζωντανό αναπόφευκτα επιστρέφει στο Θεό. Και είναι απόλυτα φανερό ότι ένα τέτοιο σωτηριώδες θαύμα, παρ’ όλη την ισχύ της κομμουνιστικής πολιτικής, μπορεί να επιτελεσθεί μόνο από τον Παντοδύναμο Θεό, ο Οποίος δεν άφησε το Ρωσικό λαό σε τρομερή δυστυχία κι εντελώς ανυπεράσπιστο μπροστά σε πολλούς εχθρούς.» (Από το βιβλίο «Η Ρωσική αναγέννηση».)
5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η εμπειρία αυτού του ανθρώπου, του Γιούρι Μασκώφ, μας δείχνει με τον πιο πρακτικό τρόπο πως ο Θεός αποκαλύπτει τον Εαυτό Του. Κάτι συμβαίνει μέσα την καρδιά∙ και, ενώ ο πόνος βοηθά σ’ αυτή τη μεταμόρφωση, δεν υπάρχουν σίγουροι τρόποι ώστε η μεταμόρφωση να επιτευχθεί. Για παράδειγμα, τα τελευταία 60 χρόνια πολλά έντυπα που εκδίδονται. Προερχόμενα από τη Ρωσία, περιγράφουν περιπτώσεις ανθρώπων που υπέφεραν και δεν μεταστράφηκαν. Υπάρχει στην Αγγλική ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που τιτλοφορείται Η ομολογία μου, και έχει γραφεί από ένα Ρώσο ονόματι Μαρτσένκο. Ο Μαρτσένκο είναι απλώς ένας τίμιος άνθρωπος που δεν μπορούσε ν’ αντέξει τη φοβερή κατάσταση προσποίησης που επικρατεί στη Σοβιετική Ρωσία – το γεγονός ότι όλοι σου λένε ψέμματα. Γι’ αυτό εκείνος είπε την αλήθεια, και γι’ αυτό τον έστειλαν σε στρατόπεδο. Οι αρχές τον υπέβαλλαν στις συνήθεις ανακρίσεις και του έλεγαν συνεχώς «Ξέρεις, αν διατηρήσεις αυτές σου τις ιδέες, ακόμα κι να βγεις έξω, θα ξαναγυρίσεις εδώ. Γιατί δεν αλλάζεις μόνο, και δεν κάνεις ό,τι κάνουν όλοι οι άλλοι;» «Δεν μπορώ», είπε αυτός, «είμαι τίμιος άνθρωπος»! Παρατηρώντας τους πιστούς, συμπέρανε ότι ήταν οι μόνοι ευτυχισμένοι άνθρωποι στα στρατόπεδα εγκλεισμού, από την στιγμή που έλεγαν «Υποφέρω για το Χριστό», και αποδέχονταν ό,τι τους συνέβαινε. «»Αλλά δεν μπορώ να είμαι σαν κι αυτούς», έλεγε, «γιατί δεν πιστεύω στον Χριστό». Κι έτσι παραλίγο να τρελλαθεί, κοιτώντας τους δεσμοφύλακες και θέλοντας να κοπανήσει τις πόρτες πάνω τους. Όταν βγήκε από τη φυλακή, ήταν γεμάτος πικρία και ήθελε να σκοτώσει όλους τους δυνάστες του. Ήξερε ότι επρόκειτο να ξαναπάει ακριβώς στο στρατόπεδο∙ και πράγματι, μόλις έγραψε το βιβλίο του, τον ξαναπήγαν πίσω.
Έτσι βλέπουμε ότι, στην περίπτωση του Μαρτσένκο, η καρδιά δεν μαλάκωσε, αλλά παρέμεινε σκληρή. Βέβαια, η καρδιά είναι κάτι πολύπλοκο, και ίσως κάποια μέρα ο Μαρτσένκο αλλάξει. Πάντως η ομολογία του δείχνει ότι δεν μπορούμε απλά να βάλουμε έναν άνθρωπο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και να πούμε πως έτσι θα τον κάνουμε Χριστιανό. Κάποιοι γίνονται Χριστιανοί και κάποιο άλλο όχι. Όταν η μεταστροφή λαμβάνει χώρα, η διαδικασία της αποκάλυψης συμβαίνει πολύ απλά: ένα πρόσωπο είναι σε ανάγκη, υποφέρει, και με κάποιον τρόπο ανοίγει ο άλλος κόσμος. Όσο περισσότερο ταλαιπωρείσαι και βασανίζεσαι, και είσαι απελπισμένος για το Θεό, τόσο περισσότερο Εκείνος πρόκειται να έρθει προς βοήθειά σου, αποκαλύπτοντας Ποιος είναι, και δείχνοντας σου τη διέξοδο.
Γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να ψάχνουμε για θεαματικά πράγματα, όπως τα θαύματα. Ξέρουμε από την ιστορία του π. Νικήτα, που αναφέρθηκε νωρίτερα, ότι αυτή είναι η χειρότερη πιθανή προσέγγιση και οδηγεί σε πλάνη. Η σωστή προσέγγιση βρίσκεται στην καρδιά που προσπαθεί να ταπεινωθεί και ξέρει απλά ότι υποφέρει, κι ότι κάπως υπάρχει μια υψηλότερη αλήθεια η οποία όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει τον πόνο, αλλά μπορεί να τον φέρει σε μια εντελώς διαφορετική διάσταση. Αυτό το συμπέρασμα από τον πόνο στην υπερβατική πραγματικότητα αντανακλά τη ζωή του Χριστού, ο Οποίος έπαθε πάνω στο Σταυρό, υπέφερε το πιο φρικιαστικό κι ατιμωτικό είδος θανάτου, και μετά, προς τέλεια κατάπληξη των ίδιων των μαθητών Του, αναστήθηκε από τους νεκρούς, ανελήφθη στους Ουρανούς, απέστειλε το Άγιο Πνεύμα Του κι άρχισε όλη την ιστορία της Εκκλησίας Του.
Αυτά είναι βασικά όσα ήθελα να πω σχετικά με την αποκάλυψη στην Ορθοδοξία. Μπορείτε να κάνετε κάποιες ερωτήσεις ή να συζητήσουμε πάνω σ’ αυτό το θέμα.
6. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ε: Αν οι δαίμονες εμφανίζονται ως άγγελοι και λένε τα πράγματα που θα έλεγαν οι άγγελοι, τότε πως μπορεί κανείς να διακρίνει ποια είναι η αλήθεια;
Α: Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Πρέπει να ταπεινωθείς∙ πρέπει να είσαι σε μια κατάσταση όπου θα θέλεις την αλήθεια του Θεού, κι όχι να ψάχνεις για «εμπειρίες». Φυσικά, θα έλεγα να γίνεις ένας Ορθόδοξος Χριστιανός και να ανακαλύψεις όλους τους κανόνες που κατευθύνουν μια χριστιανική ζωή. Αυτό βοηθά, παρ’ ότι δεν είναι εγγύηση γιατί μπορείς να πλανηθείς και ως Ορθόδοξος Χριστιανός επίσης.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας παρέχουν βασικές συμβουλές. Για παράδειγμα, λένε ότι, αν κάποιος εμφανιστεί σε σένα ως άγγελος φωτός, δείξε δυσπιστία. Ο Θεός δεν θα σε επικρίνει αν θέλει πραγματικά να εμφανιστεί σε σένα κι εσύ Τον απορρίπτεις, επειδή αν πραγματικά θέλει να σου στείλει κάποιο μήνυμα, θα έρθει ξανά και θα βρει έναν τρόπο να σε πλησιάσει. Στην πραγματικότητα, σε επαινεί που είσαι δύσπιστος, επειδή δεν θέλεις να πέσεις σε πλάνη.
Αυτοί που είναι σε πιο προοδευμένη πνευματική κατάσταση, με περισσότερη πείρα σ’ αυτά τα πράγματα, έχουν δράσει με άλλους τρόπους. Έχουμε ένα παράδειγμα από τον βίο του αγίου Αντωνίου του Μεγάλου, ο οποίος έβλεπε δαίμονες όλη την ώρα. Όταν τον ρώτησαν πως μπορούσε να διακρίνει τα πνεύματα, είπε, «Όταν εμφανίζεται ένας άγγελος, νιώθω πολύ ήρεμος, ενώ όταν εμφανίζεται ένας δαίμονας, ακόμα κι αν μοιάζει σαν άγγελος, νιώθω μια ενόχληση.» Πάντως αυτή είναι μια πολύ επικίνδυνη προσέγγιση για αρχάριους, γιατί μπορεί να νιώθετε πολύ ήρεμος και με τους δαίμονες αν δεν έχετε πείρα.
Η βασική απάντηση στο ερώτημά σας είναι και πάλι, το να μπείτε στην τάξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καθώς θα διαβάζετε συμβάντα σαν αυτά του αγίου Νικήτα και δείτε πως παρουσιάζουν τον εαυτό τους οι δαίμονες, τότε μπορείτε συχνά, μόνο με το που θα γνωρίζετε ένα τυπικό τρόπο με τον οποίο προσπαθούν να σας κοροϊδέψουν, να αποκρούσετε μια πλάνη στη στιγμή.
Ε: Μπορείτε να μιλήσετε για την Ορθόδοξη θέαση του Αγίου Πνεύματος, και, σε σχέση μ’ αυτό, την θέαση των μη Ορθόδοξων χριστιανικών ομολογιών – αν το Άγιο Πνεύμα είναι παρόν σ’ αυτές;
Α: Το Άγιος Πνεύμα απεστάλη από τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό την ημέρα της Πεντηκοστής, την πεντηκοστή μέρα μετά την Ανάστασή Του, τη δέκατη ημέρα αφ’ ότου Αυτός ο Ίδιος ανελήφθη στους ουρανούς, με σκοπό το Άγιο Πνεύμα να παραμείνει μαζί με την Εκκλησία μέχρι τη συντέλεια των αιώνων. Ιστορικά, ήταν μία η Εκκλησία που ίδρυσε.
Υπάρχουν περιπτώσεις στη σύγχρονη εποχή όπου οι άνθρωποι ψάχνουν ιστορικά να βρουν αυτή την Εκκλησία. Για παράδειγμα, υπάρχει ολόκληρη η ιστορία της Εκκλησίας στην Ουγκάντα. Το 1920, δύο ιεροσπουδαστές από την Ουγκάντα φοιτούσαν σ’ ένα αγγλικανικό σεμινάριο και άρχισαν να βλέπουν ότι η διδασκαλία που τους έκαναν δεν ήταν η ίδια με τη διδασκαλία που διάβαζαν στους Αγίους Πατέρες. Τότε άρχισαν να σκέφτονται ότι η απάντηση πρέπει να είναι ο Ρωμαιοκαθολικισμός – ότι αυτή πρέπει να είναι η αρχαία Εκκλησία. Στην έρευνά τους για την «πραγματική, αρχαία Εκκλησία» (όπως την αποκαλούσαν), άρχισαν να πηγαίνουν σ’ ένα Ρωμαιοκαθολικό Σεμινάριο και είδαν ότι, και πάλι, η διδασκαλία που λάμβαναν ήταν διαφορετική από αυτήν των αρχαίων Πατέρων της Εκκλησίας. Άρχισαν να λένε, «Αν η αλήθεια μπορεί να παραποιηθεί με τέτοιον τρόπο, τότε που είναι η αλήθεια του Χριστού;» Και τότε άκουσαν για την Ορθόδοξη πίστη και πέρασαν από κάθε είδους δοκιμασίες για να ανακαλύψουν που βρισκόταν. Πρώτα βρήκαν κάποιον που αυτοαποκαλείται Ορθόδοξος αλλά ήταν μόνο ένας τσαρλατάνος, που έδινε αυτά που εκείνος αποκαλούσε μυστήρια. Όταν ένας Έλληνας λαϊκός τους είπε ότι υπήρχε κάτι παράξενο σ’ αυτόν τον άνθρωπο, το είδαν, μεταστράφηκαν, άλλαξαν μυαλά κι άρχισαν πάλι να ψάχνουν. Ο πρώτος Ορθόδοξος επίσκοπος που συνάντησαν δεν ήταν πολύ καλός επίσκοπος, και είπε, «Α, μη στεναχωριέστε. Όλες οι θρησκείες ίδιες είναι. Πηγαίνετε πίσω στους Αγγλικανούς.» Κι εκείνοι δεν άφησαν να τους απογοητεύσει αυτό. Τελικά βρήκαν έναν Ορθόδοξο Επίσκοπο που δίδασκε ό,τι έπρεπε να διδάσκει, κι έγιναν Ορθόδοξοι. Σήμερα η Εκκλησία έχει εξαπλωθεί στην Αφρική: από την Ουγκάντα στην Κένυα, στο Ζαΐρ, στην Τανζανία κι ακόμα πιο πέρα. Έχουμε ακόμα και ηχογραφήσεις από τις Λειτουργίες τους, που είναι πολύ εντυπωσιακές. Έχουν πάρει τη Βυζαντινή, Ελληνική ψαλμωδία και, χωρίς να προσπαθούν να της κάνουν κάτι (απλώς ψέλνουν με το δικό τους τρόπο, στη δική τους γλώσσα), ακούγεται πολύ επιβλητικά, με ένα τοπικό αφρικανικό χρώμα. Έκαναν στη Βυζαντινή ψαλμωδία το ίδιο πράγμα που έκαναν οι Έλληνες όταν πήραν την Εβραϊκή ψαλμωδία.
Έτσι αυτοί οι Αφρικανοί έψαξαν ιστορικά και βρήκαν ότι υπάρχει μια Εκκλησία που προέρχεται κατ’ ευθείαν από το Χριστό και διδάσκει αυτά που διδάσκονταν στους αρχαίους καιρούς: η Ορθόδοξη Εκκλησία. Από ιστορική σκοπιά, μπορείτε επίσης να δείτε ότι οι άλλες εκκλησίες εξετράπησαν από αυτήν: πρώτα από όλους ο Ρωμαιοκαθολικισμός τον 11ο αι., όταν τελικά το θέμα συζήτησης σχετικά με τη θέση του Πάπα στην Εκκλησία έφτασε σε κρίσιμη καμπή, και ο Πάπας απέρριψε την Ορθόδοξη απάντηση, παίρνοντας μαζί του όλη τη Δύση.
Μέχρι σήμερα, το Άγιο Πνεύμα δρα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Στις περισσότερες Δυτικές, προτεσταντικές ομάδες, ό,τι και αν έχουν σπανίως καλείται μυστήριο, κι έτσι δεν θα ψάχνατε για τη χάρη του Αγίου Πνεύματος σε κάτι που και οι ίδιοι δεν θεωρούν ως μυστήριο. Βεβαίως οι Ρωμαιοκαθολικοί και κάποιες άλλες ομάδες θεωρούν ότι έχουν μυστήρια. Εγώ προσωπικά θα έλεγα ότι τα πραγματικά μυστήρια, με την έννοια που τα θεμελίωσε ο Χριστός, μπορούν να βρεθούν μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία∙ κι εκείνοι που, παίρνοντας την ονομασία του μυστηρίου, προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο που μπορούν μ’ αυτό – αυτό είναι ένα θέμα μεταξύ της ψυχής και του Θεού, κι ο Θεός μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με εκείνη την ψυχή – αυτό είναι δική Του υπόθεση. Μπορεί να μην είναι απλώς κάτι ψυχολογικό. Δεν ξέρω, αυτό θα το αποφασίσει ο Θεός. Αλλά οι τρόποι που Εκείνος καθιέρωσε στην Εκκλησία περνούν από γενιά σε γενιά μέχρι αυτήν ακριβώς τη μέρα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Πραγματικά μπορείτε να δείτε ιστορικά ότι κάνουμε τα ίδια πράγματα που γίνονταν στην αρχαία Εκκλησία. Ο Φίλιππος για παράδειγμα, πήγε τον ευνούχο στο νερό και τον βάπτισε χωρίς αμφιβολία με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως εμείς: με τρεις καταδύσεις εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό η Ορθοδοξία είναι γνωστή ως παλιομοδίτικη. Τηρούμε εσκεμμένα και με προσοχή τους παραδοσιακούς τρόπους που μεταδόθηκαν από τον Χριστό, τους Αποστόλους και τους αρχαίους Πατέρες της Εκκλησίας.
Ε: Θα μας πείτε για την Ορθόδοξη στάση προς τις μη χριστιανικές θρησκείες;
Α: Ο Χριστός ήρθε για να φωτίσει την ανθρωπότητα. Υπάρχουν πολλές θρησκείες έξω από την αποκάλυψή Του, όπου οι οπαδοί είναι ειλικρινείς – δεν ασκούν απλώς δαιμονολατρεία – και όπου η ψυχή προσπαθεί πραγματικά να φτάσει το Θεό. Θα έλεγα ότι, προτού οι άνθρωποι ακούσουν για τον Χριστό, αυτές οι θρησκείες είναι καλές μέχρι εκεί που πάνε, αλλά δεν μπορούν να σας φέρουν στο στόχο: ο στόχος είναι η αιώνια ζωή και η βασιλεία των ουρανών, και ο Θεός ήρθε εν σαρκί για να διανοίξει αυτά σε μας. Γι’ αυτό, ο Χριστιανισμός είναι ο αληθινός δρόμος∙ μπορεί να επισημάνετε σχετικά στοιχεία αλήθειας σε άλλες θρησκείες, και συχνά είναι πολύ βαθιά, αλλά δεν ανοίγουν τον ουρανό. Μόνον όταν ο Χριστός ήρθε στη γη και είπε στο ληστή «θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο», άνοιξε πραγματικά ο ουρανός για τους ανθρώπους.
Ε: Ώστε οι άνθρωποι που δεν γνώρισαν την αποκάλυψη του Χριστού δεν έχουν πρόσβαση στην αλήθεια;
Α: Αυτοί που δεν άκουσαν ποτέ για το Χριστό; Αυτό θα κρίνει ο Θεός. Στην Παλαιά Διαθήκη, οι άνθρωποι επίσης δεν είχαν ακούσει για το Χριστό, και τότε ο Χριστός ήρθε και τους κήρυξε στον Άδη. Επίσης, και ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, πιστεύουμε, πήγε στον Άδη πριν από το Χριστό και κήρυξε ότι ο Χριστός επρόκειτο να έρθει εκεί με σκοπό να ελευθερώσει όσους ήθελαν να ελευθερωθούν, όσους ήθελαν να πιστέψουν σ’ Αυτόν. Ώστε ο Θεός μπορεί ν’ αποκαλύψει την αλήθεια σε όσους δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να Τον ακούσουν: δηλαδή, σ’ αυτούς που δεν απέρριψαν στο Ευαγγέλιο, αλλά απλώς δεν άκουσαν γι’ αυτό. Αλλά από τη στιγμή που θα δεχτείς την αποκάλυψη, τότε βέβαια είσαι πολύ πιο υπεύθυνος από οποιονδήποτε άλλον. Ένας άνθρωπος που δέχεται την αποκάλυψη του σαρκωμένου Θεού και δεν ζει κατόπιν σύμφωνα με αυτήν, είναι σε πολύ χειρότερη μοίρα από οποιονδήποτε ειδωλολάτρη ιερέα ή άλλον παρόμοιο.
Ε: Κάτι για το οποίο δεν ξέρω πολλά, και πιθανώς πολλοί άλλοι δεν ξέρουν, είναι ποιες είναι οι συγκεκριμένες διαφορές και οι ομοιότητες μεταξύ, ας πούμε, της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αναφορικά με τα διαφορετικά δόγματα και ιδέες, όπως η τριαδικότητα του Θεού και το αν παντρεύονται οι ιερείς ή όχι – όλες αυτές οι χίλιες και μία μικρές διαφορές.
Α: Υπάρχουν πολλές μικρές διαφορές. Υπάρχει μια βασική διαφορά, νομίζω, και θα την εξηγήσω ειδικά σε σχέση με το Άγιο Πνεύμα. Η Εκκλησία του Χριστού είναι που δίνει χάρη στους ανθρώπους∙ και στη Δύση, όταν η Ρώμη αποσχίσθηκε από αυτή την Εκκλησία, αυτή η Χάρη χάθηκε στην πραγματικότητα (μπορεί κάποιοι άνθρωποι να την έβρισκαν περιστασιακά εδώ κι εκεί, αλλά η Εκκλησία τους σαν σύνολο είχε αποκοπεί από την παροχή της Χάριτος). Βλέπω τον σύγχρονο Καθολικισμό σαν μια προσπάθεια να υποκατασταθεί η Χάρη, που έχει χαθεί, από ανθρώπινη ευφυΐα. Γι’ αυτό ανάγει τον Πάπα σε αλάθητο, γιατί πρέπει να δώσει μια απάντηση στο ερώτημα, «που είναι η αλήθεια;»
Υπάρχουν κάποιοι που κοιτούν την Ορθόδοξη Εκκλησία μας και λένε, «Είναι αδύνατον οι άνθρωποι να βρουν αλήθεια εκεί. Λέτε ότι δεν πιστεύετε σε κανέναν πάπα ή επίσκοπο, κι έτσι δεν υπάρχει εγγύηση∙ δεν πιστεύετε στη Γραφή, όπως θα έκαναν οι Προτεστάντες, που λένε ότι η Γραφή είναι ο απολύτως αλάθητος λόγος του Θεού. Αν έχετε μια διαμάχη, ποιος θα πει την τελευταία λέξη: «Κι εμείς λέμε ότι το Άγιο Πνεύμα θα αποκαλύψει τον εαυτό Του. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν οι επίσκοποι συνέρχονται σε Σύνοδο, αλλά ακόμα και τότε μπορεί να υπάρξει ψευδοσύνοδος. Κάποιος μπορεί τότε να πει, «Δεν υπάρχει ελπίδα!» Αλλά εμείς λέμε ότι το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί την Εκκλησία, και γι’ αυτό δεν θα την προδώσει. Αν δεν νιώθετε ότι είναι έτσι, τότε επινοείτε πράγματα όπως το να κάνετε τη Βίβλο αλάθητη, ή να κάνετε τον Πάπα αλάθητο. Επίσης, μπορείτε να κάνετε τα Ορθόδοξα πράγματα ένα είδος «νόμου» - όπως έκαναν οι Ρωμαιοκαθολικοί – έτσι ώστε όλα να είναι λεπτομερώς καθορισμένα: αν παραβείς αυτόν το νόμο πας στον εξομολόγο σου, σου βάζει μια ποινή έτσι κι έτσι, και είσαι πάλι «τακτοποιημένος». Η Ορθοδοξία δεν έχει τέτοια θεώρηση∙ από αυτή την οπτική προήλθε όλη η ιδέα των αφέσεων, που είναι μια τελείως νομικίστικη διαστρέβλωση της έννοιας της μετάνοιας: Αν μετανοήσεις, όπως ο ληστής πάνω στο σταυρό, μπορείς να σωθείς την ίδια στιγμή. Η Ορθοδοξία δίνει πάντα έμφαση στην πνευματική πλευρά της σχέσης της ψυχής ενός ανθρώπου με το Θεό∙ και όλα τα μυστήρια και η πειθαρχία της Εκκλησίας είναι μόνο μέσα για να τοποθετήσει κανείς την ψυχή του σωστά απέναντι στο Θεό: αυτό είναι το πλήρωμα της Πίστης μας. Στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, μέχρι πολύ πρόσφατα που τα πράγματα άρχισαν να διαλύονται, η έμφαση ήταν περισσότερο στο να υπακούς ένα ολόκληρο σύνολο κανόνων και από αυτό να είσαι «εντάξει» με το Θεό με μια νομικίστικη έννοια, πράγμα που είναι ένα υποκατάστατο του Αγίου Πνεύματος.
Ε: Θα μπορούσατε να πείτε κάτι ειδικά για τον Αγγλικανισμό, γιατί υπάρχει μια βέβαιη ομοιότητα ανάμεσα σ’ αυτόν και σ’ αυτό που είπατε εσείς για τους Ρωμαιοκαθολικούς, που λένε ότι ο Πάπας είναι αλάθητος, και τους Προτεστάντες, που λένε ότι η Βίβλος είναι αλάθητη. Βλέπω ότι ο Αγγλικανισμός είναι στη λογική του να προσπαθείς να εξισορροπήσεις αυτές τις δύο οπτικές, παρ’ ότι καταλαβαίνω ότι μπορείτε να πείτε πως, ιστορικά, είναι μια αποκοπή από την αρχαία Εκκλησία.
Α: Σε πολλές περιπτώσεις, οι Αγγλικανοί προσπαθούν σκληρά, αλλά αρχίζουν από τόσο μακριά... Όταν έρχεσαι στο Θεό, δεν μπορείς μόνο να «καταστρώνεις σχέδιο» ή να «επινοείς ένα σύστημα»: πρέπει να έρθεις σε ζωντανή επαφή με τη χάρη Του. Γι’ αυτό η απάντηση για τον Αγγλικανισμό είναι να έρθει σε επαφή με την Εκκλησία.
Ε: Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ακόμα τη νηστεία και όλες τις παλιές παραδόσεις σχετικά με τη Μεγάλη Σαρακοστή;
Α: Ναι, υπάρχει μια καθορισμένη τάξη νηστειών, όπως ακριβώς την αρχαία εποχή. Αυτό ξεκινά από πολύ παλιά στην ιστορία της Εκκλησίας. Ξέρουμε από τη «Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων» ότι τον πρώτο αιώνα υπήρχε νηστεία τις Τετάρτες και τις Παρασκευές.
Ε: Χθες βράδυ δώσατε μια διάλεξη για την Αποκάλυψη. Μπορείτε να μας κάνετε μια σύντομη σύνοψή της;
Α: Εξέταζα περιστατικά που συμβαίνουν σήμερα ως σημεία του τέλους, και ποια θα ‘πρεπε να είναι η χριστιανική μας στάση κοντά στο τέλος. Δεν θα ‘πρεπε να μετράμε τα χρόνια ή να υπολογίζουμε ποιος είναι ο «βασιλιάς του Νότου», ο «βασιλιάς του Βορρά» κ.ο.κ., αλλά να πηγαίνουμε πιο βαθιά. Όλοι οι πρώτοι Απόστολοι έγραφαν στις επιστολές τους για την αναγκαιότητα του να σκεπτόμαστε ότι ο Χριστός είναι κοντά, για να προετοιμαζόμαστε, όντες πρώτα απ’ όλα πνευματικά έτοιμοι. Αν είμαστε σ’ αυτή την κατάσταση της προσμονής του να έρθει ο Χριστός σε μας με μια πνευματική έννοια, είτε στις ψυχές μας μέσω της χάρης είτε στον καιρό του θανάτου μας, τότε το ερώτημα, πότε πρόκειται να έρθει σωματικά σ’ αυτή τη γη στο τέλος του κόσμου, δεν θα μας αναστατώνει σε τέτοια έκταση ώστε να προσχωρούμε σε κάποια νέα αίρεση που πηγαίνει στην κορυφή ενός βουνού και περιμένει να έρθει η ημέρα της Κρίσεως. Δεν γνωρίζουμε την ημέρα και την ώρα∙ η κύρια προτεραιότητα είναι η πνευματική προετοιμασία.
Πάντως οι καιροί μας βρίθουν τόσο πολύ από αυτά που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «αποκαλυπτικά» γεγονότα, που θα έπρεπε να είμαστε καλά πληροφορημένοι γι’ αυτά. Ο Κύριός μας λέει ότι, παρ’ ότι δεν γνωρίζουμε τη μέρα και την ώρα, πρέπει να πάρουμε παράδειγμα από τη συκιά, που όταν πρασινίζουν τα φύλλα της ξέρουμε ότι το καλοκαίρι είναι κοντά. Παρομοίως, όταν όλα αυτά τα φαινόμενα αρχίζουν να συμβαίνουν, - όταν υπάρξει η δυνατότητα να δημιουργηθεί μια παγκόσμια κυβέρνηση, όταν το Ευαγγέλιο κηρυχθεί σε όλα τα έθνη, όταν δημιουργούνται τόσα πολλά πνευματικά ρεύματα τα οποία είναι τόσο οφθαλμοφανώς απατηλά, - υπάρχουν καθαρά σημεία ότι κάτι βαρυσήμαντο πρόκειται να συμβεί, και είναι πολύ πιθανώς συνδεδεμένα με το τέλος του κόσμου.
Με σκοπό να είμαστε πνευματικά προετοιμασμένοι γι’ αυτά, είναι πολύ διδακτικό για μας να διαβάζουμε σχετικά με το τι συμβαίνει στους ανθρώπους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τέτοια περιστατικά μας δείχνουν πως, ότι κι αν γίνει, - ακόμα κι αν είμαστε κάτω από την εξουσία του ίδιου του Αντιχρίστου και μας βάλουν φυλακή, μπορούμε να επιβιώσουμε γιατί έχουμε το Χριστό. Οι ζωές των μαρτύρων ήταν πάντα μια πηγή εκπαίδευσης και διαπαιδαγώγησης, και άνθρωποι, για τους οποίους μπορούμε να μάθουμε, γίνονται ακόμα και σήμερα μάρτυρες.
ΚΑΤΟΠΙΝ
Έτσι τέλειωσε η ομιλία του π. Σεραφείμ. Σε διάστημα λιγότερο από δύο χρόνια μετά, πέθαινε σ’ ένα νοσοκομείο. Μέσα στο βαθύ πόνο της τελικής του ασθένειας, η ουράνια βασιλεία για την οποία προετοιμαζόταν για τόσον πολύ καιρό, έγινε πιο κοντινή και χειροπιαστή. Ο Θεός, που κάποτε εκπλήρωσε το βασανιστικό του πόθο για υπερβατική αλήθεια, που τον έκαιγε ολόκληρο, τον παρηγορούσε τώρα με αθέατους τρόπους. Ανήμπορος να μιλήσει, ατένιζε μονάχα στον ουρανό, ενώ δάκρυα κυλούσαν απ’ τα μάτια του. Μια φορά προσπάθησε να πει στον αδελφό που μόναζαν μαζί για μια αποκάλυψη, που είχε λάβει την ώρα της δοκιμασίας του, αλλά το σώμα του, που πέθαινε, δεν του το επέτρεψε. Όταν η ψυχή του ελευθερώθηκε τελικά από το σώμα του, το πρόσωπό του έγινε ακτινοβόλο και ειρηνικό και στο στόμα του σχηματίστηκε φυσικά ένα απαλό χαμόγελο. Αυτοί που τον είδαν στο φέρετρό του, έγιναν αυτόπτες μάρτυρες της ήρεμης χαράς που περιμένει αυτούς, των οποίων οι καρδιές είναι δεκτικές στην αποκάλυψη του Θεού.
«Εάν ο σπόρος του σιταριού δεν πέσει στη γη και πεθάνει, μένει αυτός μόνος, εάν όμως πεθάνει, φέρνει πολύ καρπό» (Ιω. 12:24). Με το θάνατο του π. Σεραφείμ, φυτεύτηκε ένας σπόρος που δεν έπαψε να φέρνει πολύ καρπό στις ζωές των αναζητητών του Θεού στο Δυτικό κόσμο. Μέσω της συνεχιζόμενης έκδοσης των συγγραμμάτων του, η καθολική του σπουδαιότητα έχει βαθμιαία γίνει πιο εμφανής. Παρ’ ότι ήταν πραγματικά ένας εκπρόσωπος της Ορθοδοξίας, απείχε πολύ από το να είναι ένας από τους πολλούς έξυπνους «ερμηνευτές» των διαφόρων όψεων της χριστιανικής παράδοσης. Περισσότερο ήταν μια ζωντανή, ανθρώπινη γέφυρα μεταξύ του μοντέρνου, ξεριζωμένου Δυτικού ανθρώπου και της πληρότητας της αλήθειας. Η απόκτηση αυτής της αλήθειας, όπως είπε, δεν απαιτεί υψηλή κατάσταση συνειδητότητας, (Σ. Μτφ. ο όρος αυτός συνηθίζεται στο χώρο της «Νέας Εποχής») αλλά μόνο μια καρδιά που αγαπά κι έχει γίνει συντετριμμένη και τεταπεινωμένη (Ψαλμ. 50:17) μέσω του πόνου. Έχοντας λάβει από τον π. Σεραφείμ τη ζωτική μεταβίβαση της αρχαίας χριστιανικής σοφίας, είθε ακόμα περισσότερες καρδιές που αγαπούν ν’ αρχίσουν να φλέγονται για την αλήθεια, και είθε να τη βρουν στο Πρόσωπο του ζώντος Χριστού.

Leia Mais…